gpsvn

Quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là hai quần đảo của Việt Nam

Thảm họa tràn dầu ở vịnh Mexico và tương lai công nghiệp năng lượng nước Mỹ

Posted by gpsvn trên Tháng Mười Một 30, 2010

Tạm dịch cuốn “Blowout in the Gulf – The BP Oil Spill Disaster and the Future of Energy in America”

Mở đầu: Vùng nước sâu kinh hoàng

20 tháng 4 năm 2010 là một ngày khá may mắn cho nhóm bạn trên chiếc thuyền dài 8 mét, thuyền Endorfin. Đánh cá ngừ đại dương, họ đã câu đủ số lượng được phép và khi màn đêm buông xuống, họ cho tàu hướng về Deepwater Horizon – một giàn khoan khổng lồ, nơi cũng vừa trải qua một ngày may mắn không kém.

Chỉ bảy tháng trước đây thôi, giàn khoan khổng lồ này đã lập kỷ lục vô tiền khoáng hậu trong lĩnh vực khoan biển sâu, hoàn thành một giếng khoan sâu tới gần 10 cây số. Ngày hôm trước, một trong những nhà thầu chính trên giàn – Halliburton – đã hoàn tất việc bơm trám xi măng giếng khoan, một bước quan trọng trong qui trình chuẩn bị dời giàn đến địa điểm khoan mới. Hơn thế nữa, 20 tháng 4 là ngày các nhân vật quan trọng của tập đoàn đặt chân lên giàn, dự lễ mừng sự kiện Deepwater Horizon đạt thành tích 7 năm liền không xảy ra một tai nạn lao động nào – một thành tích chưa có giàn khoan nào đạt được.

Phù hợp với tư thế lập kỷ lục, giàn Deepwater Horizon là một kỳ quan công nghệ. Về nhiều mặt, giàn khoan có nhiều điểm tương đồng với một chiếc tàu hơn là một giàn khoan truyền thống – với hai phao nổi có hình dáng như hai chiếc tàu ngầm, ngập dưới làn nước, nơi chịu ít ảnh hưởng của sóng, cộng thêm sàn rộng bên trên các ngọn sóng, là nơi sinh họat và làm việc cho các mọi thành viên. Về nhiều mặt khác, giàn lại giống một thành phố hơn là một chiếc tàu – một phức hợp của sắt thép và máy móc, được vận hành suốt ngày đêm bởi 130 người, và sàn tàu rộng bằng hai sân bóng đá ghép cạnh nhau. Cũng như một thành phố, giàn khoan Deepwater Horizon được thiết kế để có thể đứng yên một chỗ, ít nhất là sau khi đã đến vị trí cần khoan, sử dụng công nghệ định vị toàn cầu chính xác đến mức mũi khoan của giàn có thể chạm đúng vào một điểm xác định dưới đáy biển, có đường kính chỉ vài centimeter, nhưng sâu đến gần cả dặm.

Những giàn khoan thăm dò ngoài khơi đầu tiên đơn giản hơn nhiều, với những cái chân thép bám chặt vào đáy biển.

Posted in Khoa học Kỹ thuật | 1 Comment »

Những tính toán sai lầm đẩy BP vào thảm hoạ

Posted by gpsvn trên Tháng Năm 24, 2010

Dang dich lo do
Đó là một mũi khoan khó khăn ngay từ đầu. Giếng khoan API 60-817-44169 tung ra nhiều thách thức cho chủ sở hữu chính của nó, công ty BP PLC, hút đi dung dịch khoan đắt tiền và ợ ra khí nguy hiểm. Những sự cố này làm cho dự án Vịnh Mexico bị đội ngân sách và trễ tiến độ. Lẽ ra giếng khoan đã phải hoàn thành vào 20 tháng tư, cái ngày mà giếng khoan bùng nổ, phá hủy  giàn khoan Deepwater Horizon và giết chết 11 người.
Chính phủ các nhà điều tra vẫn chưa thông báo kết luận về những gì đã xảy ra ngày hôm đó. Bước cuối cùng trong chuỗi nhân quả, các kỹ sư công nghiệp đã cho biết trong cuộc phỏng vấn, được nhiều khả năng thất bại của một con dấu rất quan trọng ở phía trên của giếng hoặc cắm một xi măng ở phía dưới.
Nhưng kịch bản không giải thích toàn bộ câu chuyện. A Wall Street Journal điều tra cung cấp tài khoản hoàn thiện nhất cho đến nay trong các quyết định định mệnh đó trước vụ nổ. BP những lựa chọn trong quá trình của dự án mà rendered này cũng dễ bị các blowout, mà tung một phun dầu thô mà các kỹ sư đang đấu tranh để ngăn chận.
BP, ví dụ, cắt ngắn một thủ tục liên quan đến chất lỏng khoan được thiết kế để phát hiện khí trong giếng và loại bỏ nó trước khi nó trở thành một vấn đề, theo các tài liệu thuộc BP và cho chủ sở hữu giàn khoan và nhà điều hành, Transocean Ltd
BP cũng bỏ qua một bài kiểm tra chất lượng của xi măng khoảng đệm ống khác-chống lại khí BP mặc dù những gì bây giờ nói là những dấu hiệu của các vấn đề với công việc xi măng và bất chấp cảnh báo từ xi măng nhà thầu Công ty Halliburton
Một khi khí được tăng cao, việc thiết kế và thủ tục BP đã chọn cho cũng có khả năng nguy hiểm cho khí này một con đường dễ dàng hơn và ra ngoài, nói rằng các chuyên gia kiểm soát. Có rất ít giữ khí từ lao lên bề mặt sau khi người lao động, đẩy để kết thúc công việc, loại bỏ một bảo vệ quan trọng, các chất lỏng khoan nặng được gọi là “bùn”. BP đã thừa nhận một sai lầm “có thể cơ bản” trong kết luận rằng nó đã được an toàn để tiến hành loại bỏ bùn, theo một bản ghi nhớ từ hai dân biểu Quốc hội phát hành thứ ba đêm.
Cuối cùng, một người quản lý giám sát BP cũng thử nghiệm cuối cùng dường như có rất ít kinh nghiệm trong nước sâu khoan. Ông nói với các nhà điều tra, ông đã được trên giàn khoan để “học nước về sâu,” theo ghi chú của một cuộc phỏng vấn với anh ta nhìn thấy bằng Journal.
Một số các quyết định đã được sự chấp thuận của Sở Nội vụ Hoa Kỳ của Khoáng sản Dịch vụ quản lý, trong đó có đến dưới lửa cho những gì mà Tổng thống Barack Obama đã gọi là “mối quan hệ ấm cúng của mình” với ngành công nghiệp dầu mỏ. Nhưng trong ít nhất một trường hợp, các quyết định rõ ràng tách ra từ một kế hoạch đã được phê duyệt MMS. MMS từ chối bình luận.
Một số sự lựa chọn của BP cho phép nó để giảm thiểu sự chậm trễ tốn kém. “Chúng tôi đã bị trễ tiến độ đã được”, ông Tyrone Benton, một kỹ thuật viên vận hành robot dưới nước và làm việc cho một nhà thầu phụ. Ông cho biết vào ngày trước khi tai nạn, một thứ hai, các nhà quản lý “chúng tôi hy vọng sẽ hoàn tất vào thứ sáu rằng …. Nhưng nó có vẻ như họ đã được đẩy mạnh để hoàn thành nó trước khi Thứ Sáu.”
Ông nói thêm: “Họ làm công việc quá nhiều cùng một lúc.” Ông Benton là kiện BP và Transocean tuyên bố chấn thương thể chất và nỗi đau đớn tinh thần.
BP cũng thừa nhận đã chạy qua ngân sách nhưng nói rằng nó đã không cắt góc. “An toàn và đáng tin cậy hoạt động vẫn là một ưu tiên bất kể bao nhiêu cũng là đằng sau một lịch trình hoặc qua ngân sách,” phát ngôn viên Andrew Gowers đã viết trong một email.
Một số công nhân đã đồng ý an toàn tối cao cho cả BP và Transocean. “An toàn là mối quan tâm số 1 của họ. Bảo vệ môi trường được quan tâm số 1 của họ”, ông Darin Rupinski, một nhân viên Transocean có công việc là giúp giữ cho các giàn khoan tại chỗ.
BP đã khoan để khai thác một hồ chứa dầu nó đã xác định được gọi là Macondo, cùng tên với thị trấn bị nguyền rủa trong cuốn tiểu thuyết của Gabriel Garcia Marquez “Một Trăm năm cô đơn.” Như trên nhiều dự án vừa qua, BP đã thuê một giàn khoan từ Transocean, nước sâu lớn nhất khoan. Công nhân từ Transocean và các nhà thầu khác đã làm hầu hết các tác phẩm, dưới sự giám sát của nhân viên BP trên giàn khoan và ở Houston.
BP bắt đầu làm việc trên cũng trong tháng mười, sử dụng một giàn khoan khác nhau. Sau ba tuần khí tự nhiên đã vào giếng. Đó không phải là hiếm. Nhưng hai tuần sau một cơn bão gây thiệt hại cho giàn khoan. BP bắt đầu lại vào tháng Giêng, thời gian này với Transocean của nước sâu Horizon, một giàn khoan ngựa trận đã từng làm việc cho BP trong nhiều năm. BP đã đệ đơn khoan mới với điều chỉnh giấy phép.
Theo một tài liệu công ty nhìn thấy bằng Journal, BP đã được phê duyệt chi tiêu $ 96.200.000 và khoảng 78 ngày vào giếng. Các mục tiêu được thời gian ít hơn nhiều-khoảng 51 ngày. Bởi ngày 20 tháng 4, giếng được trong ngày 80 của mình do sự chậm trễ như một trong đó đã bắt đầu vào ngày 08 tháng 3. Hôm đó, công nhân phát hiện ra rằng khí được seeping vào giếng, theo báo cáo từ các giàn khoan xem xét lại bởi các tạp chí. Người lao động hạ xuống một thiết bị đo để xác định những gì đã xảy ra, nhưng khi họ đã cố gắng để kéo nó lại lên, nó sẽ không nhúc nhích. Cuối cùng các kỹ sư nói với họ để cắm 2.000 feet cuối của lỗ chân ,000-sau đó-13 với xi măng và tiếp tục khoan giếng bằng cách ra một hướng khác nhau.
Các tập phim đã ngày để giải quyết, theo báo cáo khoan, không kể thời gian đã mất để lại tùy ý và khoan-. Mỗi ngày chi phí bổ sung BP $ 1.000.000 trong hợp đồng thuê giàn khoan và lệ phí nhà thầu.
Các vấn đề khác nảy sinh. Các rock rất dễ vỡ ở những nơi mà khoan bùn nứt nó mở và chạy thoát. Một người quen thuộc với vấn đề dự toán BP mất ít nhất $ 15.000.000 giá trị của chất lỏng. Tuy nhiên, vào giữa tháng Tư, cũng dường như là một thành công đủ điều kiện. BP đã thuyết phục nó đã tìm thấy rất nhiều dầu. Cho đến khi các kỹ sư ở Houston có thể lập kế hoạch để bắt đầu bơm nước ra khỏi, các công nhân trên gần như hoàn thành tốt, trong một thực hành tiêu chuẩn, sẽ cắm nó và tạm thời từ bỏ nó. Một trong những nhiệm vụ cuối cùng là xi măng đặt ống thép mà chạy vào các hồ chứa dầu. Các xi măng sẽ điền vào không gian giữa các bên ngoài của ống và đá, ngăn chặn bất kỳ khí chảy lên phía.
Halliburton, nhà thầu xi măng, nên BP để cài đặt các thiết bị rất nhiều để đảm bảo đường ống đã được trung tâm trong giếng trước khi bơm xi măng, theo tài liệu Halliburton, cung cấp cho các nhà điều tra của Quốc hội và nhìn thấy bằng Journal. Nếu không, xi măng có thể phát triển các kênh nhỏ mà khí có thể squeeze qua.
Trong một báo cáo ngày 18 tháng 4 để BP, Halliburton BP cảnh báo rằng nếu không sử dụng nhiều thiết bị tập trung, những cũng có khả năng sẽ có “một vấn đề nghiêm trọng dòng chảy khí đốt.” Tuy nhiên, BP đã quyết định cài đặt của các thiết bị ít hơn sáu Halliburton đề nghị thay vì 21.
BP cho biết nó vẫn còn điều tra đã được thực hiện như thế nào dính. Halliburton cho biết theo hướng dẫn của BP, và rằng trong khi một số “không phù hợp với các ngành công nghiệp thực hành tốt nhất,” họ “trong tiêu chuẩn công nghiệp chấp nhận được.”
Các công việc xi măng đã được đặc biệt quan trọng về điều này cũng bởi vì một sự lựa chọn thiết kế BP rằng một số kỹ sư dầu khí gọi bất thường. BP chạy một đường ống dài duy nhất, tạo thành phần hơi say với nhau, tất cả các cách từ đáy biển để các hồ chứa dầu.
Các công ty thường sử dụng hai ống, một trong những bên khác, niêm phong với nhau, với một nhỏ bám vào các hồ chứa dầu. Với hệ thống này, nếu khí cố gắng để có được lên bên ngoài của ống, nó đã vượt qua không chỉ xi măng mà còn là dấu kết nối các đường ống. Vì vậy, các thiết kế điển hình cung cấp thêm một thêm mức độ bảo vệ, nhưng cũng đòi hỏi một mảnh, dài đắt tiền của đường ống. “Tôi không thể hiểu tại sao họ sẽ chạy một chuỗi dài,” có nghĩa là một ống dẫn duy nhất, ông David Pursell, một kỹ sư dầu khí và giám đốc quản lý của Tudor, Pickering, Holt & Co, một ngân hàng đầu tư năng lượng tập trung. Dầu chính Hoàng gia Hà Lan Shell PLC, trong một bức thư cho MMS, nói rằng nó “thường không” sử dụng một ống dẫn duy nhất.
BP của ông Gowers cho biết việc thiết kế cũng không khác thường. BP kỹ sư “đánh giá các yếu tố khác nhau” để xác định những gì thiết kế để sử dụng cho từng tốt, ông nói.
Mặc dù được thiết kế tốt và tầm quan trọng của xi măng, các báo cáo hàng ngày cho thấy khoan BP đã không chạy một quan trọng, nhưng tốn nhiều thời gian, thủ tục mà có thể đã cho phép công ty để phát hiện và loại bỏ khí xây dựng trong giếng.
Trước khi làm một công việc xi măng ngày một tốt, thực hành ngành công nghiệp thông thường là để lưu hành các bùn khoan thông qua việc tốt, đưa bùn ở dưới cùng tất cả các con đường lên đến giàn khoan.
Thủ tục này, được gọi là “đáy lên,” cho phép người lao động kiểm tra bùn để xem nếu nó là hấp thụ khí rò rỉ nhập Nếu vậy, họ có thể làm sạch khí ra khỏi bùn trước khi đưa nó trở lại xuống cũng để duy trì áp lực. Viện Dầu khí Mỹ nói rằng đó là “thực hành tốt nhất thông thường dính” lưu hành các bùn ít nhất một lần.
Lưu hành tất cả các bùn tại một giếng của 18.360 feet, vì điều này một lần, mất sáu đến 12 giờ, nói rằng những người đã chạy thủ tục. Nhưng bùn lưu thông trên này cũng đã được thực hiện chỉ 30 phút, ngày 19 tháng tư, khoan các bản ghi nói, gần như không đủ dài để mang bùn vào bề mặt.
Quyết định này có thể có trái khí ở phía dưới giếng. Khi công nhân đổ xi măng để con dấu các bên, mà khí sẽ được đẩy lên bên ngoài của giếng. Mở rộng vì nó tăng lên, nó sẽ phải đạt đến trên giếng, nơi mà nó sẽ hoặc là đã đẩy chống lại một con dấu lớn trên đáy đại dương hoặc có thể đã đi thậm chí cao hơn và đạt đến dưới cùng của đường ống kết nối tốt với các giàn khoan.
BP của ông Gowers cho biết số lượng thời gian lưu thông bùn là “một trong nhiều thông số xem xét khi thiết kế một công việc xi măng thành công.” Ông nói rằng điều tra của BP đang được triển khai.
Ba kỹ sư ra nước ngoài Tạp chí yêu cầu xem xét lại báo cáo khoan tất cả chỉ ra sự thất bại lưu hành bùn hoàn toàn là một sai lầm nghiêm trọng. Robert MacKenzie, một cựu công nghiệp dầu cementing kỹ sư ngay bây giờ tại FBR Capital Markets, nói: “Nếu bạn có bất kỳ lo lắng về khí đốt, nếu bạn có bất kỳ lo lắng về việc một công việc xi măng tốt, bạn chắc chắn nên làm điều đó.”
BP cũng không chạy thử nghiệm để kiểm tra cuối cùng của xi măng sau khi được bơm vào giếng, mặc dù tầm quan trọng của xi măng để thiết kế tốt và mặc dù điều này cảnh báo của Halliburton rằng xi măng có thể không có con dấu đúng. Công nhân từ Schlumberger Ltd được trên tàu và có sẵn để làm các xét nghiệm như vậy, nhưng vào buổi sáng ngày 20 Tháng Tư, khoảng 12 giờ trước khi blowout này, BP đã nói với công nhân Schlumberger công việc của họ đã được thực hiện, theo Schlumberger. Họ bắt được một chiếc trực thăng trở lại vào bờ lúc 11:00
BP nói với Tạp chí thứ ba rằng các xét nghiệm không chạy bởi vì họ chỉ cần thiết nếu có dấu hiệu trục trặc trong công việc xi măng, và các công việc có vẻ thuận lợi. Nhưng cùng ngày hôm đó, BP đã nói với các nhà điều tra quan chức quốc hội đã có những dấu hiệu trước thảm hoạ rằng xi măng có thể đã bị nhiễm và một số thiết bị xi măng đã không làm việc đúng cách, theo một bản ghi nhớ từ hai dân biểu Quốc hội.
Tâm trạng trên chiếc giàn khoan trên 20 Tháng tư đã lạc quan. Công việc đã gần như hoàn tất, và công nhân đã háo hức muốn đặt phía sau họ cũng phiền hà.
Một số đã thấy dấu hiệu cho thấy các nhà quản lý muốn quấn lên nhanh chóng. Kevin Senegal, một nhân viên nhà thầu phụ đã làm sạch xe tăng, nói rằng ông được cho biết để sẵn sàng để làm sạch hai thùng vào một sự thay đổi sắp tới thay vì bình thường một. “Với tôi nó trông giống như họ đã cố gắng để rush tất cả mọi thứ”, ông nói.
Một bất đồng nổ ra trên giàn khoan trên 20 Tháng tư qua các thủ tục để được theo sau. Lúc 11:00, công nhân cho nhà thầu nửa tá làm việc trên các giàn khoan thu thập cho một cuộc họp. Douglas Brown, cơ khí trưởng Transocean trên giàn khoan này, làm chứng thứ tư tại một phiên điều trần tại Louisiana là một BP đầu chính thức có skirmish “” với các quan chức hàng đầu Transocean.
Các công nhân Transocean, bao gồm cài đặt quản lý ra nước ngoài Wayne Jimmy Harrell, không đồng ý với quyết định của người quản lý hàng đầu của BP về làm thế nào để loại bỏ bùn khoan và thay thế bằng nước biển nhẹ hơn. Ông Brown nói rằng ông nghe nói ông Harrell nói, “Tôi đoán đó là những gì chúng tôi có những pinchers cho,” đề cập đến một phần của ngăn ngừa blowout sẽ tắt cũng trong trường hợp khẩn cấp. BP đã giành được tranh luận, ông Brown, một nguyên đơn là người trong một phù hợp với BP và Transocean. Ông từ chối Harrell Tạp chí yêu cầu bình luận.
Một ít sau khi 5:00, để kiểm tra tính toàn vẹn của tốt và cho dù đã được rỉ ra trong khí, công nhân giàn khoan đã làm những gì được gọi là “tiêu cực áp lực thử nghiệm.” Nó đã được giám sát bởi một nhà lãnh đạo cũng như các trang web của BP, Robert Kaluza. kinh nghiệm của ông đã được phần lớn trong khoan đất, và ông nói với các nhà điều tra, ông đã được trên giàn khoan để “tìm hiểu về nước sâu”, theo Cảnh sát biển ghi chú của một cuộc phỏng vấn với ông. BP từ chối bình luận về kinh nghiệm của mình. Một luật sư cho ông Kaluza nói rằng ông “đã làm không có sai trên Horizon nước sâu.”
Thử nghiệm ban đầu thất lạc từ các thủ tục nêu ra trong giấy phép của BP, chấp thuận của MMS, theo các cuộc phỏng vấn với ông Coast Guard Kaluza. Khi kết quả thử nghiệm đầu tiên cho thấy một cái gì đó có thể bị rò rỉ, công nhân lặp đi lặp lại các thử nghiệm, lần này theo các thủ tục cho phép. Lần thứ hai, áp lực tăng mạnh, với các nhân chứng cũng nói rằng “vẫn tiếp tục chảy và spurted”, theo ghi chép được thu thập bởi các nhà điều tra của BP đã được xem xét bởi các tạp chí. BP phủ nhận MMS của nó vi phạm giấy phép.
Vâng các chuyên gia kiểm soát nói rằng nó rõ ràng đã được rò rỉ khí đốt vào tốt, nhiều khả năng thông qua các con dấu ở đầu nhưng có thể thông qua phía dưới hay thậm chí thông qua một ống dẫn bị sập. Đầu tháng này, BP luật sư đã nói với Quốc hội kết quả kiểm tra là “không phân thắng bại” hoặc “không đạt yêu cầu.” Ngày thứ Ba, theo bản ghi nhớ của dân biểu Quốc hội, BP cho biết họ nhìn thấy dấu hiệu bất thường một “rất lớn.”
Chỉ cần hai điều sau đó đứng giữa các giàn khoan và một hỗn hợp nổ khí đốt và dầu mỏ. Một là bùn khoan nặng. Các khác là ngăn ngừa blowout gần đáy biển. Nhưng BOP đã có vấn đề khác nhau, trong đó có một số thủy lực bị rò rỉ.
Bởi 08:00, BP đã hài lòng với thử nghiệm và đã có đủ tự tin để tiến hành. Nó được này có thể đã được “một sai lầm cơ bản”, một nhân viên chính thức của BP nói với quốc hội thứ ba, theo bản ghi nhớ từ hai thành viên của Quốc hội.
Tiếp theo hướng dẫn của BP, Transocean công nhân đã chuyển sang thay thế bùn với nước biển, theo Cảnh sát biển các cuộc phỏng vấn với ông Kaluza và Donald Vidrine, các BP đầu trang chính thức trên các giàn khoan. Loại bỏ bùn giữ nó khỏi gây ô nhiễm biển nhưng cũng có nghĩa là có ít trọng lượng để giữ bất kỳ khí.
BP của kế hoạch cho tốt, phê duyệt MMS ngày 16 tháng 4, gọi là cho công nhân để loại bỏ bùn trước khi thực hiện hai thủ tục được thiết kế để làm cho khí chắc chắn không thể có được vào giếng.
Việc đầu tiên được gọi là để cài đặt một mùa xuân khổng lồ để khóa con dấu ở phía trên của giếng tại chỗ sau khi loại bỏ bùn. Không có bằng chứng trong các hoạt động-rig bản ghi mùa xuân đã bao giờ cài đặt. Nếu khí được sắp lên các bên của giếng, đẩy chống lại con dấu, mùa xuân này đã có thể giúp ngăn chặn rò rỉ. Thứ hai, BP chọn tham gia để loại bỏ bùn trước khi đặt một plug xi măng cuối cùng bên trong tốt. Trong văn bản trình bày cho Quốc hội, BP đã đưa ra giả thuyết rằng khí có thể đã nhận được vào bên trong của ống thông qua một sự thất bại của xi măng ở dưới cùng của giếng. BP đã được quy hoạch để thiết lập một, plug xi măng thứ hai cũng sao lưu trong công việc của mình trước khi tuyên bố thực hiện.
Nhưng công nhân đã bắt đầu loại bỏ bùn trước khi thiết lập này plug, để lại ít để ngăn chặn bất kỳ khí bên trong các đường ống từ tăng lên giàn khoan này. Kế hoạch đó được phê duyệt MMS ngày 16 tháng 4, theo giấy phép xem xét lại bởi các tạp chí.
Một phát ngôn viên của Bộ Nội vụ, trong đó MMS là một phần, cho biết nó đã được “nhìn vào tất cả mọi thứ, từ những gì đã xảy ra trên giàn khoan mà ban đêm và thiết bị đã được sử dụng để an toàn, kiểm tra và sao lưu thủ tục.”
Giới 09:45, các nước biển và bùn còn lại bắt đầu trở lại lên đầu ống. Một nhân viên trên tầng giàn khoan được thực hiện một cuộc gọi điên cuồng để BP của ông Vidrine, người đã đi đến văn phòng của ông, theo phỏng vấn của ông với Cảnh sát biển. Transocean công nhân thổi tới để chế ngự tốt. Công nhân lao tới nhấn nút khẩn cấp để kích hoạt các ngăn ngừa blowout kẹp và tháo giàn khoan từ giếng, theo các tài khoản của nhân chứng. Họ đã quá muộn. Vâng số 60-817-44169 đã ngoài tầm kiểm soát và trên đường trở thành nổi tiếng.

Đó là một mũi khoan khó khăn ngay từ đầu. Giếng khoan API 60-817-44169 tung ra nhiều thách thức cho chủ sở hữu chính của nó, công ty BP PLC, hút đi dung dịch khoan đắt tiền và ợ ra khí nguy hiểm. Những sự cố này làm cho dự án Vịnh Mexico bị đội ngân sách và trễ tiến độ. Lẽ ra giếng khoan đã phải hoàn thành vào 20 tháng tư, cái ngày mà giếng khoan bùng nổ, phá hủy  giàn khoan Deepwater Horizon và giết chết 11 người.
Chính phủ các nhà điều tra vẫn chưa thông báo kết luận về những gì đã xảy ra ngày hôm đó. Bước cuối cùng trong chuỗi nhân quả, các kỹ sư công nghiệp đã cho biết trong cuộc phỏng vấn, được nhiều khả năng thất bại của một con dấu rất quan trọng ở phía trên của giếng hoặc cắm một xi măng ở phía dưới.
Nhưng kịch bản không giải thích toàn bộ câu chuyện. A Wall Street Journal điều tra cung cấp tài khoản hoàn thiện nhất cho đến nay trong các quyết định định mệnh đó trước vụ nổ. BP những lựa chọn trong quá trình của dự án mà rendered này cũng dễ bị các blowout, mà tung một phun dầu thô mà các kỹ sư đang đấu tranh để ngăn chận.
BP, ví dụ, cắt ngắn một thủ tục liên quan đến chất lỏng khoan được thiết kế để phát hiện khí trong giếng và loại bỏ nó trước khi nó trở thành một vấn đề, theo các tài liệu thuộc BP và cho chủ sở hữu giàn khoan và nhà điều hành, Transocean Ltd
BP cũng bỏ qua một bài kiểm tra chất lượng của xi măng khoảng đệm ống khác-chống lại khí BP mặc dù những gì bây giờ nói là những dấu hiệu của các vấn đề với công việc xi măng và bất chấp cảnh báo từ xi măng nhà thầu Công ty Halliburton
Một khi khí được tăng cao, việc thiết kế và thủ tục BP đã chọn cho cũng có khả năng nguy hiểm cho khí này một con đường dễ dàng hơn và ra ngoài, nói rằng các chuyên gia kiểm soát. Có rất ít giữ khí từ lao lên bề mặt sau khi người lao động, đẩy để kết thúc công việc, loại bỏ một bảo vệ quan trọng, các chất lỏng khoan nặng được gọi là “bùn”. BP đã thừa nhận một sai lầm “có thể cơ bản” trong kết luận rằng nó đã được an toàn để tiến hành loại bỏ bùn, theo một bản ghi nhớ từ hai dân biểu Quốc hội phát hành thứ ba đêm.
Cuối cùng, một người quản lý giám sát BP cũng thử nghiệm cuối cùng dường như có rất ít kinh nghiệm trong nước sâu khoan. Ông nói với các nhà điều tra, ông đã được trên giàn khoan để “học nước về sâu,” theo ghi chú của một cuộc phỏng vấn với anh ta nhìn thấy bằng Journal.
Một số các quyết định đã được sự chấp thuận của Sở Nội vụ Hoa Kỳ của Khoáng sản Dịch vụ quản lý, trong đó có đến dưới lửa cho những gì mà Tổng thống Barack Obama đã gọi là “mối quan hệ ấm cúng của mình” với ngành công nghiệp dầu mỏ. Nhưng trong ít nhất một trường hợp, các quyết định rõ ràng tách ra từ một kế hoạch đã được phê duyệt MMS. MMS từ chối bình luận.
Một số sự lựa chọn của BP cho phép nó để giảm thiểu sự chậm trễ tốn kém. “Chúng tôi đã bị trễ tiến độ đã được”, ông Tyrone Benton, một kỹ thuật viên vận hành robot dưới nước và làm việc cho một nhà thầu phụ. Ông cho biết vào ngày trước khi tai nạn, một thứ hai, các nhà quản lý “chúng tôi hy vọng sẽ hoàn tất vào thứ sáu rằng …. Nhưng nó có vẻ như họ đã được đẩy mạnh để hoàn thành nó trước khi Thứ Sáu.”
Ông nói thêm: “Họ làm công việc quá nhiều cùng một lúc.” Ông Benton là kiện BP và Transocean tuyên bố chấn thương thể chất và nỗi đau đớn tinh thần.
BP cũng thừa nhận đã chạy qua ngân sách nhưng nói rằng nó đã không cắt góc. “An toàn và đáng tin cậy hoạt động vẫn là một ưu tiên bất kể bao nhiêu cũng là đằng sau một lịch trình hoặc qua ngân sách,” phát ngôn viên Andrew Gowers đã viết trong một email.
Một số công nhân đã đồng ý an toàn tối cao cho cả BP và Transocean. “An toàn là mối quan tâm số 1 của họ. Bảo vệ môi trường được quan tâm số 1 của họ”, ông Darin Rupinski, một nhân viên Transocean có công việc là giúp giữ cho các giàn khoan tại chỗ.
BP đã khoan để khai thác một hồ chứa dầu nó đã xác định được gọi là Macondo, cùng tên với thị trấn bị nguyền rủa trong cuốn tiểu thuyết của Gabriel Garcia Marquez “Một Trăm năm cô đơn.” Như trên nhiều dự án vừa qua, BP đã thuê một giàn khoan từ Transocean, nước sâu lớn nhất khoan. Công nhân từ Transocean và các nhà thầu khác đã làm hầu hết các tác phẩm, dưới sự giám sát của nhân viên BP trên giàn khoan và ở Houston.
BP bắt đầu làm việc trên cũng trong tháng mười, sử dụng một giàn khoan khác nhau. Sau ba tuần khí tự nhiên đã vào giếng. Đó không phải là hiếm. Nhưng hai tuần sau một cơn bão gây thiệt hại cho giàn khoan. BP bắt đầu lại vào tháng Giêng, thời gian này với Transocean của nước sâu Horizon, một giàn khoan ngựa trận đã từng làm việc cho BP trong nhiều năm. BP đã đệ đơn khoan mới với điều chỉnh giấy phép.
Theo một tài liệu công ty nhìn thấy bằng Journal, BP đã được phê duyệt chi tiêu $ 96.200.000 và khoảng 78 ngày vào giếng. Các mục tiêu được thời gian ít hơn nhiều-khoảng 51 ngày. Bởi ngày 20 tháng 4, giếng được trong ngày 80 của mình do sự chậm trễ như một trong đó đã bắt đầu vào ngày 08 tháng 3. Hôm đó, công nhân phát hiện ra rằng khí được seeping vào giếng, theo báo cáo từ các giàn khoan xem xét lại bởi các tạp chí. Người lao động hạ xuống một thiết bị đo để xác định những gì đã xảy ra, nhưng khi họ đã cố gắng để kéo nó lại lên, nó sẽ không nhúc nhích. Cuối cùng các kỹ sư nói với họ để cắm 2.000 feet cuối của lỗ chân ,000-sau đó-13 với xi măng và tiếp tục khoan giếng bằng cách ra một hướng khác nhau.
Các tập phim đã ngày để giải quyết, theo báo cáo khoan, không kể thời gian đã mất để lại tùy ý và khoan-. Mỗi ngày chi phí bổ sung BP $ 1.000.000 trong hợp đồng thuê giàn khoan và lệ phí nhà thầu.
Các vấn đề khác nảy sinh. Các rock rất dễ vỡ ở những nơi mà khoan bùn nứt nó mở và chạy thoát. Một người quen thuộc với vấn đề dự toán BP mất ít nhất $ 15.000.000 giá trị của chất lỏng. Tuy nhiên, vào giữa tháng Tư, cũng dường như là một thành công đủ điều kiện. BP đã thuyết phục nó đã tìm thấy rất nhiều dầu. Cho đến khi các kỹ sư ở Houston có thể lập kế hoạch để bắt đầu bơm nước ra khỏi, các công nhân trên gần như hoàn thành tốt, trong một thực hành tiêu chuẩn, sẽ cắm nó và tạm thời từ bỏ nó. Một trong những nhiệm vụ cuối cùng là xi măng đặt ống thép mà chạy vào các hồ chứa dầu. Các xi măng sẽ điền vào không gian giữa các bên ngoài của ống và đá, ngăn chặn bất kỳ khí chảy lên phía.
Halliburton, nhà thầu xi măng, nên BP để cài đặt các thiết bị rất nhiều để đảm bảo đường ống đã được trung tâm trong giếng trước khi bơm xi măng, theo tài liệu Halliburton, cung cấp cho các nhà điều tra của Quốc hội và nhìn thấy bằng Journal. Nếu không, xi măng có thể phát triển các kênh nhỏ mà khí có thể squeeze qua.
Trong một báo cáo ngày 18 tháng 4 để BP, Halliburton BP cảnh báo rằng nếu không sử dụng nhiều thiết bị tập trung, những cũng có khả năng sẽ có “một vấn đề nghiêm trọng dòng chảy khí đốt.” Tuy nhiên, BP đã quyết định cài đặt của các thiết bị ít hơn sáu Halliburton đề nghị thay vì 21.
BP cho biết nó vẫn còn điều tra đã được thực hiện như thế nào dính. Halliburton cho biết theo hướng dẫn của BP, và rằng trong khi một số “không phù hợp với các ngành công nghiệp thực hành tốt nhất,” họ “trong tiêu chuẩn công nghiệp chấp nhận được.”
Các công việc xi măng đã được đặc biệt quan trọng về điều này cũng bởi vì một sự lựa chọn thiết kế BP rằng một số kỹ sư dầu khí gọi bất thường. BP chạy một đường ống dài duy nhất, tạo thành phần hơi say với nhau, tất cả các cách từ đáy biển để các hồ chứa dầu.
Các công ty thường sử dụng hai ống, một trong những bên khác, niêm phong với nhau, với một nhỏ bám vào các hồ chứa dầu. Với hệ thống này, nếu khí cố gắng để có được lên bên ngoài của ống, nó đã vượt qua không chỉ xi măng mà còn là dấu kết nối các đường ống. Vì vậy, các thiết kế điển hình cung cấp thêm một thêm mức độ bảo vệ, nhưng cũng đòi hỏi một mảnh, dài đắt tiền của đường ống. “Tôi không thể hiểu tại sao họ sẽ chạy một chuỗi dài,” có nghĩa là một ống dẫn duy nhất, ông David Pursell, một kỹ sư dầu khí và giám đốc quản lý của Tudor, Pickering, Holt & Co, một ngân hàng đầu tư năng lượng tập trung. Dầu chính Hoàng gia Hà Lan Shell PLC, trong một bức thư cho MMS, nói rằng nó “thường không” sử dụng một ống dẫn duy nhất.
BP của ông Gowers cho biết việc thiết kế cũng không khác thường. BP kỹ sư “đánh giá các yếu tố khác nhau” để xác định những gì thiết kế để sử dụng cho từng tốt, ông nói.
Mặc dù được thiết kế tốt và tầm quan trọng của xi măng, các báo cáo hàng ngày cho thấy khoan BP đã không chạy một quan trọng, nhưng tốn nhiều thời gian, thủ tục mà có thể đã cho phép công ty để phát hiện và loại bỏ khí xây dựng trong giếng.
Trước khi làm một công việc xi măng ngày một tốt, thực hành ngành công nghiệp thông thường là để lưu hành các bùn khoan thông qua việc tốt, đưa bùn ở dưới cùng tất cả các con đường lên đến giàn khoan.
Thủ tục này, được gọi là “đáy lên,” cho phép người lao động kiểm tra bùn để xem nếu nó là hấp thụ khí rò rỉ nhập Nếu vậy, họ có thể làm sạch khí ra khỏi bùn trước khi đưa nó trở lại xuống cũng để duy trì áp lực. Viện Dầu khí Mỹ nói rằng đó là “thực hành tốt nhất thông thường dính” lưu hành các bùn ít nhất một lần.
Lưu hành tất cả các bùn tại một giếng của 18.360 feet, vì điều này một lần, mất sáu đến 12 giờ, nói rằng những người đã chạy thủ tục. Nhưng bùn lưu thông trên này cũng đã được thực hiện chỉ 30 phút, ngày 19 tháng tư, khoan các bản ghi nói, gần như không đủ dài để mang bùn vào bề mặt.
Quyết định này có thể có trái khí ở phía dưới giếng. Khi công nhân đổ xi măng để con dấu các bên, mà khí sẽ được đẩy lên bên ngoài của giếng. Mở rộng vì nó tăng lên, nó sẽ phải đạt đến trên giếng, nơi mà nó sẽ hoặc là đã đẩy chống lại một con dấu lớn trên đáy đại dương hoặc có thể đã đi thậm chí cao hơn và đạt đến dưới cùng của đường ống kết nối tốt với các giàn khoan.
BP của ông Gowers cho biết số lượng thời gian lưu thông bùn là “một trong nhiều thông số xem xét khi thiết kế một công việc xi măng thành công.” Ông nói rằng điều tra của BP đang được triển khai.
Ba kỹ sư ra nước ngoài Tạp chí yêu cầu xem xét lại báo cáo khoan tất cả chỉ ra sự thất bại lưu hành bùn hoàn toàn là một sai lầm nghiêm trọng. Robert MacKenzie, một cựu công nghiệp dầu cementing kỹ sư ngay bây giờ tại FBR Capital Markets, nói: “Nếu bạn có bất kỳ lo lắng về khí đốt, nếu bạn có bất kỳ lo lắng về việc một công việc xi măng tốt, bạn chắc chắn nên làm điều đó.”
BP cũng không chạy thử nghiệm để kiểm tra cuối cùng của xi măng sau khi được bơm vào giếng, mặc dù tầm quan trọng của xi măng để thiết kế tốt và mặc dù điều này cảnh báo của Halliburton rằng xi măng có thể không có con dấu đúng. Công nhân từ Schlumberger Ltd được trên tàu và có sẵn để làm các xét nghiệm như vậy, nhưng vào buổi sáng ngày 20 Tháng Tư, khoảng 12 giờ trước khi blowout này, BP đã nói với công nhân Schlumberger công việc của họ đã được thực hiện, theo Schlumberger. Họ bắt được một chiếc trực thăng trở lại vào bờ lúc 11:00
BP nói với Tạp chí thứ ba rằng các xét nghiệm không chạy bởi vì họ chỉ cần thiết nếu có dấu hiệu trục trặc trong công việc xi măng, và các công việc có vẻ thuận lợi. Nhưng cùng ngày hôm đó, BP đã nói với các nhà điều tra quan chức quốc hội đã có những dấu hiệu trước thảm hoạ rằng xi măng có thể đã bị nhiễm và một số thiết bị xi măng đã không làm việc đúng cách, theo một bản ghi nhớ từ hai dân biểu Quốc hội.
Tâm trạng trên chiếc giàn khoan trên 20 Tháng tư đã lạc quan. Công việc đã gần như hoàn tất, và công nhân đã háo hức muốn đặt phía sau họ cũng phiền hà.
Một số đã thấy dấu hiệu cho thấy các nhà quản lý muốn quấn lên nhanh chóng. Kevin Senegal, một nhân viên nhà thầu phụ đã làm sạch xe tăng, nói rằng ông được cho biết để sẵn sàng để làm sạch hai thùng vào một sự thay đổi sắp tới thay vì bình thường một. “Với tôi nó trông giống như họ đã cố gắng để rush tất cả mọi thứ”, ông nói.
Một bất đồng nổ ra trên giàn khoan trên 20 Tháng tư qua các thủ tục để được theo sau. Lúc 11:00, công nhân cho nhà thầu nửa tá làm việc trên các giàn khoan thu thập cho một cuộc họp. Douglas Brown, cơ khí trưởng Transocean trên giàn khoan này, làm chứng thứ tư tại một phiên điều trần tại Louisiana là một BP đầu chính thức có skirmish “” với các quan chức hàng đầu Transocean.
Các công nhân Transocean, bao gồm cài đặt quản lý ra nước ngoài Wayne Jimmy Harrell, không đồng ý với quyết định của người quản lý hàng đầu của BP về làm thế nào để loại bỏ bùn khoan và thay thế bằng nước biển nhẹ hơn. Ông Brown nói rằng ông nghe nói ông Harrell nói, “Tôi đoán đó là những gì chúng tôi có những pinchers cho,” đề cập đến một phần của ngăn ngừa blowout sẽ tắt cũng trong trường hợp khẩn cấp. BP đã giành được tranh luận, ông Brown, một nguyên đơn là người trong một phù hợp với BP và Transocean. Ông từ chối Harrell Tạp chí yêu cầu bình luận.
Một ít sau khi 5:00, để kiểm tra tính toàn vẹn của tốt và cho dù đã được rỉ ra trong khí, công nhân giàn khoan đã làm những gì được gọi là “tiêu cực áp lực thử nghiệm.” Nó đã được giám sát bởi một nhà lãnh đạo cũng như các trang web của BP, Robert Kaluza. kinh nghiệm của ông đã được phần lớn trong khoan đất, và ông nói với các nhà điều tra, ông đã được trên giàn khoan để “tìm hiểu về nước sâu”, theo Cảnh sát biển ghi chú của một cuộc phỏng vấn với ông. BP từ chối bình luận về kinh nghiệm của mình. Một luật sư cho ông Kaluza nói rằng ông “đã làm không có sai trên Horizon nước sâu.”
Thử nghiệm ban đầu thất lạc từ các thủ tục nêu ra trong giấy phép của BP, chấp thuận của MMS, theo các cuộc phỏng vấn với ông Coast Guard Kaluza. Khi kết quả thử nghiệm đầu tiên cho thấy một cái gì đó có thể bị rò rỉ, công nhân lặp đi lặp lại các thử nghiệm, lần này theo các thủ tục cho phép. Lần thứ hai, áp lực tăng mạnh, với các nhân chứng cũng nói rằng “vẫn tiếp tục chảy và spurted”, theo ghi chép được thu thập bởi các nhà điều tra của BP đã được xem xét bởi các tạp chí. BP phủ nhận MMS của nó vi phạm giấy phép.
Vâng các chuyên gia kiểm soát nói rằng nó rõ ràng đã được rò rỉ khí đốt vào tốt, nhiều khả năng thông qua các con dấu ở đầu nhưng có thể thông qua phía dưới hay thậm chí thông qua một ống dẫn bị sập. Đầu tháng này, BP luật sư đã nói với Quốc hội kết quả kiểm tra là “không phân thắng bại” hoặc “không đạt yêu cầu.” Ngày thứ Ba, theo bản ghi nhớ của dân biểu Quốc hội, BP cho biết họ nhìn thấy dấu hiệu bất thường một “rất lớn.”
Chỉ cần hai điều sau đó đứng giữa các giàn khoan và một hỗn hợp nổ khí đốt và dầu mỏ. Một là bùn khoan nặng. Các khác là ngăn ngừa blowout gần đáy biển. Nhưng BOP đã có vấn đề khác nhau, trong đó có một số thủy lực bị rò rỉ.
Bởi 08:00, BP đã hài lòng với thử nghiệm và đã có đủ tự tin để tiến hành. Nó được này có thể đã được “một sai lầm cơ bản”, một nhân viên chính thức của BP nói với quốc hội thứ ba, theo bản ghi nhớ từ hai thành viên của Quốc hội.
Tiếp theo hướng dẫn của BP, Transocean công nhân đã chuyển sang thay thế bùn với nước biển, theo Cảnh sát biển các cuộc phỏng vấn với ông Kaluza và Donald Vidrine, các BP đầu trang chính thức trên các giàn khoan. Loại bỏ bùn giữ nó khỏi gây ô nhiễm biển nhưng cũng có nghĩa là có ít trọng lượng để giữ bất kỳ khí.
BP của kế hoạch cho tốt, phê duyệt MMS ngày 16 tháng 4, gọi là cho công nhân để loại bỏ bùn trước khi thực hiện hai thủ tục được thiết kế để làm cho khí chắc chắn không thể có được vào giếng.
Việc đầu tiên được gọi là để cài đặt một mùa xuân khổng lồ để khóa con dấu ở phía trên của giếng tại chỗ sau khi loại bỏ bùn. Không có bằng chứng trong các hoạt động-rig bản ghi mùa xuân đã bao giờ cài đặt. Nếu khí được sắp lên các bên của giếng, đẩy chống lại con dấu, mùa xuân này đã có thể giúp ngăn chặn rò rỉ. Thứ hai, BP chọn tham gia để loại bỏ bùn trước khi đặt một plug xi măng cuối cùng bên trong tốt. Trong văn bản trình bày cho Quốc hội, BP đã đưa ra giả thuyết rằng khí có thể đã nhận được vào bên trong của ống thông qua một sự thất bại của xi măng ở dưới cùng của giếng. BP đã được quy hoạch để thiết lập một, plug xi măng thứ hai cũng sao lưu trong công việc của mình trước khi tuyên bố thực hiện.
Nhưng công nhân đã bắt đầu loại bỏ bùn trước khi thiết lập này plug, để lại ít để ngăn chặn bất kỳ khí bên trong các đường ống từ tăng lên giàn khoan này. Kế hoạch đó được phê duyệt MMS ngày 16 tháng 4, theo giấy phép xem xét lại bởi các tạp chí.
Một phát ngôn viên của Bộ Nội vụ, trong đó MMS là một phần, cho biết nó đã được “nhìn vào tất cả mọi thứ, từ những gì đã xảy ra trên giàn khoan mà ban đêm và thiết bị đã được sử dụng để an toàn, kiểm tra và sao lưu thủ tục.”
Giới 09:45, các nước biển và bùn còn lại bắt đầu trở lại lên đầu ống. Một nhân viên trên tầng giàn khoan được thực hiện một cuộc gọi điên cuồng để BP của ông Vidrine, người đã đi đến văn phòng của ông, theo phỏng vấn của ông với Cảnh sát biển. Transocean công nhân thổi tới để chế ngự tốt. Công nhân lao tới nhấn nút khẩn cấp để kích hoạt các ngăn ngừa blowout kẹp và tháo giàn khoan từ giếng, theo các tài khoản của nhân chứng. Họ đã quá muộn. Vâng số 60-817-44169 đã ngoài tầm kiểm soát và trên đường trở thành nổi tiếng.

Posted in Khoa học Kỹ thuật, Thời sự | Leave a Comment »

The Politically Incorrect Guide – The Vietnam War

Posted by gpsvn trên Tháng Năm 23, 2010

Giới thiệu

Không một cuộc chiến nào trong lịch sử nước Mỹ lại bị che phủ trong tối tăm và hoang đường như cuộc chiến Việt Nam – bất chấp sự thật là cuộc chiến vào lúc đó đã được đưa tin trên sóng truyền hình, và là đề tài của một lượng sách khổng lồ, nhiều tới nỗi những giá sách của tôi kêu kẽo kẹt dưới sức nặng của tủ sách chiến tranh Việt Nam. Từ “Việt Nam” đã đi vào ký ức nước ta như một thành ngữ với nghĩa thảm họa, thường được dùng kèm với từ “sa lầy”, và bóng ma của cuộc chiến cho đến nay vẫn ám ảnh những thảo luận về chính sách đối ngoại của chúng ta.

Chuyện hoang đường lớn nhất được khắc ghi về chiến tranh Việt Nam là nước Mỹ đã bại trận. Dù các nhà lãnh đạo nước Mỹ có định hướng sai lầm tới đâu trong các quyết định chính trị, chiến lược và chiến thuật của họ; chúng ta vẫn đã chiến thắng. Chúng ta đã buộc Bắc Việt Nam phải qui phục Hiệp định hòa bình Paris vào năm 1973. Hiệp định này kết thúc cuộc chiến và bảo đảm rằng miền Bắc Việt Nam cùng tồn tại trong hòa bình với miền Nam. Tôi đã từng chiến đấu ở Việt Nam, và tôi chưa từng thấy chúng ta thua một trận nào. Hãy hỏi một cựu chiến binh Bắc Việt về cuộc chiến

Bạn có biết?

* Nước Mỹ đã không thất bại trong cuộc chiến Việt Nam

*Chủ nghĩa Cộng sản đã không chiến thắng ở Đông Nam Á.
* Hiện nay, Việt Nam là những người ủng hộ Mỹ nhất trên địa cầu.

Posted in Thời sự | Leave a Comment »

Người Việt và miếu hội Phục Ba

Posted by gpsvn trên Tháng Ba 30, 2010

Em có đọc một bài viết trên blog của dịch giả – nhà văn Phạm Viết Đào với tựa đề QUẢNG NINH CÓ THAM GIA “ MIẾU HỘI PHỤC BA TƯỚNG QUÂN “ Ở ĐÔNG HƯNG TQ KHÔNG ?

Gần đây lại có bài viết trên Tuần Việt Nam với tựa đề Thực hư chuyện người Việt nhảy múa trong lễ tế Mã Viện của tác giả Thái An, người có mong muốn trả lời  câu hỏi Thực hư chuyện này ra sao, chúng tôi xin làm rõ nội dung gốc đăng trên một số trang web của Trung Quốc.

Nhân đây cũng xin nói thêm là em đã copy màn hình bài báo này, đề phòng trường hợp tòa soạn thay đổi nội dung hoặc rút bài.

Em chỉ xin trích hai đoạn liền nhau của tác giả Thái An,và nhấn mạnh những từ ngữ cần chú ý.

Tộc người Kinh có khoảng 14.000 người và đây là nơi duy nhất ở Trung Quốc có người Kinh sinh sống. Và tộc người Kinh này, được xem là tộc người thiểu số Trung Quốc. Tộc người này ở Đông Hưng rất thông thạo tiếng Việt nhưng khi giao lưu với bên ngoài thường dùng tiếng Hán và chữ Hán.

Một nhà nghiên cứu Trung Quốc lâu năm, người từng trực tiếp đến làng này trước đây cho hay, khu vực làng này đã chính thức cắt sang đất Trung Quốc từ sau Công ước Pháp – Thanh 1887. Hiện nay, người dân ở làng này thậm chí hầu như không biết tiếng Việt, nhưng văn hóa, lối sống vẫn còn giữ được nhiều tập tục của người Việt. Tuy nhiên, dù gì sau cả trăm năm, người Kinh ở đây vẫn là người Trung Quốc, tuân theo những lễ nghi, văn hóa của Trung Quốc.

Tác giả Thái An lúc thì nói những người này rất thông thạo tiếng Việt, lúc thì bảo thậm chí hầu như không biết tiếng Việt, thật là mâu thuẫn. Em tự hỏi vì sao tác giả lại lúng túng như thế, lại có vẻ như giấu đầu thì lòi đuôi như thế?

Tác giả còn nói những người này giữ được nhiều tập tục của người Việt, em xin thưa với tác giả Thái An rằng, người Việt không hề có cái tập tục múa hát đóng vai Hai Bà Trưng dâng kiếm cho Mã Viện.

Có ít nhất một tấm hình không khớp với lập luận của tác giả Thái An. Lập luận của tác giả tuy mâu thuẫn, nhưng có một điểm thống nhất đó là tác giả cho rằng họ nói viết tốt tiếng Trung Quốc. Vậy thì sao họ phải phiên âm????

Cá nhân em rất nghi ngờ động cơ của tác giả Thái An, khi viết bài biện hộ cho nhóm người này.

Posted in Uncategorized | 9 Comments »

“Người Việt đang ngày càng “dốt” tiếng Việt?”

Posted by gpsvn trên Tháng Hai 28, 2010

Sáng ra nhâm nhi cà phê, đọc trang điểm báo của Anh Ba Sàm, thấy một tin hấp dẫn “Người Việt đang ngày càng “dốt” tiếng Việt?” với lời giới thiệu đao to búa lớn “sự bất nhất giữa khái niệm và nội hàm, giữa thực tế đời sống với hình thức biểu đạt thông qua vỏ ngôn ngữ“, em liền đọc ngay, mong được học hỏi những điều hay lẽ phải.

Tên bài báo là một câu hỏi, những tưởng đọc xong, em sẽ nhận được vài câu trả lời. Nhưng không, em chỉ nhận được toàn câu hỏi.

Tác giả liệt kê một số lỗi mà tác giả cho là “lỗi chính tả” như “một nhóm từ, hay một câu, thậm chí hẳn cả một’’tổ hợp’’câu bị in lặp đi lặp lại. Tôi đã đọc đâu đó một câu bát trong bài lục bát dự thi nọ được in đến…9 chữ! Thảng hoặc có bài vừa in hôm trước, hôm sau đã thấy xuất hiện cùng trên một website. Điều đáng tiếc là, theo tôi, gần đây những lỗi chính tả kiểu này có xu hướng ngày càng tăng.”

Trước hết, những lỗi tác giả nêu không thể xem là lỗi chính tả được. Khi một tổ hợp câu được in lặp đi lặp lại, rất có thể đó là do lỗi mo rát do copy and paste của cậu đánh máy hơn là lỗi dốt tiếng Việt.  Lỗi này đúng ra là lỗi biên tập.

Một câu bát trong bài thơ lục bát có thể có chín chữ hay không? Em cho là hoàn toàn có thể. Trong ca dao đầy dẫy các ví dụ về câu lục có hơn 6 chữ và câu bát có hơn tám chữ. Lấy một ví dụ là hai câu thơ nổi tiếng của Cụ Hồ, câu bát có hẳn mười một chữ.

Còn non, còn nước, còn người.

Thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay”

Một bài xuất hiện nhiều lần trên cùng website thì liên quan gì tới chuyện dốt tiếng Việt, hay là em quá dốt để hiểu bài viết của một tiến sĩ văn hóa học.

Trong bài có cái hình minh họa, thiệt tình em cũng chẳng biết nó minh họa cho cái lỗi gì, nhờ các bác mở mắt giúp em.

Báo động lỗi gì vậy

Báo động lỗi gì vậy

Tác giả còn cho rằng “Xin kính chào TẠM BIỆT và HẸN GẶP LẠI” là sai. Theo tác giả “”Tạm biệt” là từ Hán – Việt, từ đó có nghĩa là HẸN GẶP LẠI (lần sau).” Em thử tra từ điển Thiều chửu, chẳng thấy cái ý hẹn gặp lại trong từ biệt ở chỗ mô mà chỉ thấy toàn chia ly, nhớ nhung từ đây, ôi còi tàu như xé đôi lòng, hic hic.

biệt (7n) 別

  • 1 : Chia. Như khu biệt 區別 phân biệt ra từng thứ.
  • 2 : Ly biệt, tống biệt 送別 tiễn nhau đi xa.
  • 3 : Khác. Như biệt tình 別情 tình khác, biệt cố 別故 có khác, v.v.

Tạm biệt như vậy có thể hiểu là tạm chia tay, không phải vĩnh viễn chia tay như vĩnh biệt. Cái ý hẹn gặp lại mà tác giả nhét vô chữ tạm biệt thật là khiên cưỡng.

Tác giả còn dẫn tiếng Anh, tiếng Bun, tiếng Nga để minh họa cho cái lập luận của mình. Tiếng Bun thì em hổng biết, tiếng Nga thì tù mù, có tiếng Anh thì em hơi bập bẹ. Tuy nhiên, trong tiếng Anh người ta cũng nói Goodbye and see you again, họ không hề loại trừ cái chuyện hẹn gặp lại như tác giả muốn.

MC các nước khác,họ cũng chỉ nói đơn giản, ngắn gọn: Goodbye (tạm biệt-tiếng Anh), Đovisdane (tạm biêt-tiếng Bun)(***), Đovisdanhie (tạm biệt – tiếng Nga)

Posted in Thời sự | Leave a Comment »

Trịnh Thanh Thủy – Sự thật đằng sau chiếc yếm bỏ ngỏ

Posted by gpsvn trên Tháng Hai 10, 2010

Gần đây Hà Nội tưng bừng với cuộc triển lãm ảnh Để hiểu hơn về một Hà Nội xưa, do tạp chí Xưa và Nay phối hợp với Thư viện Hà Nội tổ chức. Báo chí toàn quốc đều loan tin và viết bài phóng sự về cuộc triển lãm hiếm có đã quy tụ được nhiều nhà sưu tập ảnh, trong đó có nhà sưu tập bưu ảnh nổi tiếng người Pháp Philippe Chaplain.

Trong số các bài viết, bài “Lý lịch bằng ảnh của một thuộc địa” của Kiều Trinh gây sự chú ý đến người đọc nhiều nhất. Nó tạo sự ngạc nhiên không những bằng vài tấm ảnh áo yếm của phụ nữ bị bóc vỏ mà còn bằng những lời tuyên bố đáng suy ngẫm của một hội viên hội khoa học là ông Lê Cường và những nhận xét của nhà nhiếp ảnh Hữu Bảo.

Đây là một trích đoạn:

Trong số hơn 100 chủ đề được trưng bày trong triển lãm này, những tác phẩm về sinh hoạt hàng ngày thu hút người xem hơn cả. Một chủ đề được người xem quan tâm và đặt nhiều dấu hỏi là áo yếm. Điều kỳ lạ với người xem là độ “hở hang” của những phụ nữ này. Trái với quan niệm “hiện hành” của nhiều người về sự kín đáo của người Hà Nội, phần lớn người trong ảnh đều mặc áo yếm mà hở ngực. Chiếc yếm chỉ che kín phần giữa ngực, còn hai bầu ngực thì lại hoàn toàn lộ ra!

Về điều này, ông Lê Cường, hội viên hội Khoa học lịch sử nói: “Điều này chứng tỏ, nho giáo đã không chạm tay đến tất cả mọi người trong xã hội. Và trong dân gian, tín ngưỡng phồn thực vẫn có sức sống riêng. Điều này không chỉ thể hiện rõ qua những cảnh yêu đương trên những thạp đồng Đào Thịnh, bia chùa Tứ Liên mà còn tồn tại trong sinh hoạt thường ngày. Và ngay cả những người có ý thức nho giáo thì các cụ cũng chỉ nho lúc đông người thôi. Điều đó xin được khẳng định là không hề dung tục”.

Ông Cường cũng cho rằng không nên nghi ngờ về tính “dàn dựng” phi thực tế của bộ ảnh này bởi chúng được xây dựng trên tinh thần dân tộc học rất rõ nét. Tuy nhiên, chính vì thế, bên cạnh tính tư liệu, nó không tránh khỏi cái nhìn về người Việt Nam như một dân tộc lạc hậu.

“Sắp xếp chân thực”– dòng chảy khác của nhiếp ảnh

Cũng đánh giá cao tính chân thực của các tác phẩm trong triển lãm, nhà nhiếp ảnh Hữu Bảo nhận xét: “Những bức ảnh ở đây thể hiện rất rõ tâm thế của một “nước lớn” khi tiếp cận những thông tin lý lịch bằng hình ảnh của các thuộc địa của mình. Với những tấm bưu thiếp đẫm ý thức quảng bá du lịch, người xem sẽ hiểu, xứ chồng con mình đang sống là như thế này”. “Các tác phẩm được chụp bởi những tay máy chuyên nghiệp và điều quan trọng là họ rất tôn trọng văn hoá…”

Càng nhìn những tấm ảnh hở hang của phụ nữ Việt Nam xưa, tôi càng nghi ngờ, càng thấy rõ tính dàn dựng phi thực tế trong chủ ý của người chụp và dã tâm của người phổ biến chúng vào bưu thiếp như một phương tiện quảng bá ngành du lịch hay một mưu đồ chính trị gian trá của Pháp quốc thời ấy.

Nếu nhìn sâu hơn, chúng ta thấy những bức ảnh này có sự sắp xếp của một nhiếp ảnh gia không chân chính, dù khung cảnh được xây dựng bằng những nét mộc mạc bình dị của người  phụ nữ lao động thường nhật. Nó thiếu tự nhiên dù đã được dàn dựng bằng người thật và những vật liệu làm cho giống như thật. Đó cũng chính là gian ý nửa hư nửa thực, mập mờ đánh lận con đen của người chụp những tấm ảnh khoả thân này.

Hãy nhìn vào khuôn mặt người mẫu trong tấm hình ba cô gái đang ngồi (hình số 1), có một cô đang cầm dọc tẩu hút thuốc. Chính giữa là một cô bé có lẽ với động tác châm thuốc, còn hai cô kia đều mặc yếm, nhưng cả hai chiếc yếm bị vén qua một bên với chủ ý phanh ngực ra. Khuôn mặt hai cô gái mang đầy vẻ sượng sùng, khổ não, đau đớn và tủi nhục hơn tâm trạng mong chờ phút sung sướng của một người đang đợi hút. Vì sao? Ta có thể tưởng tượng ra đằng sau chiếc yếm bỏ ngỏ kia là một cường lực vì người chụp là người Pháp, kẻ thống trị hét ra lửa, kẻ nắm trong tay thân phận người dân bị trị.

Còn cái dáng ngồi chàng hảng mời gọi của một trong hai cô gái ngực trần nữa, tiết lộ rõ ràng ở đây có sự sắp đặt của một tay phó nhòm chuyên nghề chụp ảnh khiêu dâm!!!

Tôi trộm nghĩ cái thời xa xưa đó (có thể là 1888), chắc chưa có nghề người mẫu khoả thân cho các tay chụp hình chuyên nghiệp tha hồ chụp như bây giờ, nhất là các tay phó nhòm lại là người Tây phương. Và vào những năm người Pháp bắt đầu đô hộ chúng ta chưa có phong trào lấy Tây cũng như sự hiện diện của nhà thổ (ra đời khoảng 1940 trở đi). Vậy thì ba giả thuyết: người mẫu chuyên nghiệp, vợ Tây và gái giang hồ có thể bỏ qua một bên.

Chỉ có giả thuyết cuối cùng là những người dân lao động quê mùa này bị ức hiếp, bắt buộc phải tuân thủ làm theo mệnh lệnh “bắt cởi phải cởi, bắt chết phải chết” của người chủ nô lệ.

Khuôn mặt nô lệ buồn bã, chịu đựng của tấm hình số 2 cũng vậy, nó thuần túy một tấm hình khoả thân trần trụi không một nét nghệ thuật văn hoá nào cả.

Chiếc áo yếm nô lệ này không có nét hấp dẫn nửa kín nửa hở nào như các nhà phê bình ngày nay hay ca tụng vẽ vời đầy rẫy trên các trang web. Nó chỉ mang một tính lịch sử đau đớn của tổ tiên ta mà thôi.

Tôi rất ngạc nhiên gần như sốc khi thấy các tấm hình này và tự hỏi không lẽ các bậc phụ nữ tổ tiên ta ngày xưa hở hang đến thế sao. Trong khi từ bé mẹ tôi răn dạy tôi rằng: “Con gái phải kín đáo, áo mặc chớ hở hang, đi đứng nhẹ nhàng khoan thai, ngồi thì khép chân lại, lúc nào cũng phải giữ ý tứ”.

Hỏi lại thì mẹ tôi trả lời thế này. Thời bà ngoại tôi sống, lúc đó chưa có áo ngực (su chiêng) thì mặc áo yếm, nhưng áo yếm chỉ là áo lót, bên ngoài phải mặc áo ngắn, áo cánh hay áo dài. Khó khăn hơn thì phải bịt chặt ngực lại hay nén ngực chứ không phải hớ hênh vậy đâu. Thời Pháp thuộc, người dân ai cũng sợ lính Tây lắm, nhất là lúc chúng qua làng đi ruồng bố. Mẹ kể, em gái của mẹ khi đó gánh hai gánh phân đi trên đường làng, tụi Tây thấy la “gái gái” và ào tới lột quần áo cưỡng hiếp cô (mặc cho phân rơi rớt) ngay trên đường làng trước mắt bao nhiêu người mà không ai dám can thiệp. Do đó việc chúng bắt phụ nữ cởi truồng hay trần cho chúng chụp hình là chuyện thường tình.

Bố tôi thì kể thêm về cái yếm như thế này. Gia đình bên mẹ tôi khá giả nên còn có áo mặc ra ngoài chiếc yếm, còn bên bố tôi hồi ấy nghèo quá. Bà nội tôi chỉ có độ một, hai cái áo thôi lại còn bị vá chùm, vá đụp. Bà thường thường chỉ có mặc yếm ra đồng làm việc mà cất chiếc áo đi sợ rách, sợ khi thời tiết trở lạnh, không có áo mà mặc. Năm Ất Dậu, nạn đói tràn lan vì chính sách thâm hiểm của Nhật – Pháp nhằm dồn cả một dân tộc vào thảm họa diệt chủng. Bố tôi đi làm phu lục lộ không đủ tiền mua thực phẩm cho cả gia đình. Bà chịu hy sinh nhịn đói mà chết, để nhường miếng ăn cho chồng, cho con. Mỗi lần nhớ tới bà, bố tôi lại rơi nước mắt ân hận không nuôi nổi mẹ phải để mẹ chết vì thiếu ăn.

Qua câu chuyện trên, tôi biết thêm là người phụ nữ nhà quê thời ấy vì nghèo không đủ quần áo nên phải mặc phong phanh chiếc yếm không như vậy (nhưng rất kín đáo, che hai bầu ngực), chứ không phải vì đó là một thứ  “văn hoá phồn thực” vượt ra ngoài vòng rào nho giáo như ông Lê Cường, hội viên Hội Khoa học Lịch sử phát biểu.

Nếu xét theo văn hoá truyền thống, phụ nữ Việt Nam thời ấy ăn mặc rất kín đáo, trong lệnh vua phép nước cũng có ghi chép rõ ràng. Theo tài liệu sách Đại Nam thực lục tiền biên, dưới thời các chúa Nguyễn, Vũ Vương Nguyễn Phúc Khoát đã ban hành sắc dụ về ăn mặc cho toàn thể dân chúng xứ Đàng Trong. “Thường phục thì đàn ông, đàn bà dùng áo cổ đứng ngắn tay, cửa ống tay rộng hoặc hẹp tùy tiện. Áo thì hai bên nách trở xuống phải khâu kín liền, không được xẻ mở….” Riêng tại Kinh đô Huế, nơi luật lệ thực thi nghiêm ngặt, đàn bà ra đường thường mặc áo dài kể cả lúc đi bán hàng rong. Tục lệ này còn lưu giữ cho tới bây giờ.

Nếu xét theo thực chứng, chúng ta xem thêm rất nhiều những bức hình chụp cảnh dân cư Hà Nội lúc đó, ta thấy phụ nữ ăn mặc rất đàng hoàng, kín đáo thậm chí đến nỗi bít bùng hai ba lớp nữa kia. Chỉ có vài ba tấm hình phụ nữ ở trần này nằm lẫn lộn vào gây ấn tượng mạnh làm bẻ cong sự thật.

Khi tôi viết bài này, qua những email truyền đi trên mạng thì tôi và bạn bè tôi, hầu hết ai cũng nhận được các bức hình khoả thân với tựa đề “Hình ảnh phụ nữ VN khoả thân của đầu thế kỷ trước” được phát tán và lưu hành khắp nơi. Loạt hình đó, theo lối sắp xếp dàn dựng cảnh và người thì ai cũng đoán ra cùng một nhiếp ảnh gia là tay chơi thích chụp những hình ảnh khiêu dâm. Trong bộ sưu tập ảnh hoàn toàn khoả thân này có vài ba tấm hình hở ngực đã được đem ra trưng bày trong buổi triển lãm vừa qua. Tôi còn lưu giữ những tấm ảnh này nhưng chỉ đưa ra ba tấm ảnh hở ngực còn những tấm kia hoàn toàn trần trụi và mang đầy vẻ dung tục.

Theo tôi, việc đem những tấm ảnh hở ngực trưng bày chen lẫn với những tấm ảnh và bưu thiếp đứng đắn về Hà Nội xưa dễ làm người xem lầm lẫn. Điều tai hại là hậu ý tạo nên cái nhìn sai lạc về một văn hoá và lịch sử của một dân tộc. Ai xem xong cũng tưởng thời ấy phụ nữ Việt ta bệ rạc bên bàn hút, nhếch nhác thả ngực trần như vậy kể cả lúc quang gánh lao động.

Điều đau lòng hơn là người Pháp đã dùng những tấm hình ngực trần ấy làm bưu thiếp. Ngày ấy bưu thiếp rất phổ thông và đa dụng. Người ta sử dụng bưu thiếp với nhiều mục đích như phát triển nghệ thuật, thương mại như du lịch và chính trị như truyền bá một tư tưởng nổi loạn hay hình ảnh một lãnh tụ.

Với một ý đồ chính trị là khai thác chiếc yếm bỏ ngỏ, người Pháp đã dùng những tấm bưu thiếp này lăng nhục phụ nữ Việt Nam như một dân tộc thuộc địa mọi rợ. Nó cũng có tác dụng lôi cuốn đàn ông Pháp càng thấy thích thú hơn trên con đường nhập ngũ viễn chinh qua Việt Nam.

Bàn rộng thêm một chút về chiếc áo yếm xưa

Thực ra, đôi bờ vú luôn luôn là niềm hãnh diện của phụ nữ, là niềm hoan lạc của phái nam, mà cũng là thức ăn thiên nhiên dinh dưỡng vô bờ của trẻ nhỏ. Chiếc yếm che ngực đã được tạo ra như một trang phục truyền thống không những để che thân mà còn là một vật làm đẹp (yếm lụa, yếm gấm) cho các phụ nữ khá giả có tiền, có của. Việc kín/hở hay cởi /mặc áo yếm đã móc ngoặc vào đức hạnh các phụ nữ như một đặt để trói buộc vô hình. Người đàn bà Việt Nam bị các ông đồ Nho bắt phải đậy, các ông Tây buộc phải cởi, thật là tội cho họ. Họ phải câm khi bị lăng mạ, bị bóp cổ, bị hành hạ, đánh đập, giết chóc, đối xử phi nhân như một món đồ chơi mà không có chọn lựa, không có tiếng nói. Sống mà như hấp hối, không cười, không vui, cô thế và cô đơn.  Đã thế, nỗi thống khổ của cái nghèo, cái sợ, cơn đói kinh niên, áp lực chồng con theo đuổi họ mãi như cái bóng thiết tha nhất. Họ sống lặng lẽ như những bóng ma. Nhưng khác với bóng ma ở chỗ họ kiên cường phục vụ chồng, nuôi nấng con cái và nhất là hy sinh mạng sống lúc cần phải hy sinh. Như câu chuyện của bà nội tôi, của người đàn bà trong truyện “Anh phải sống” của Khái Hưng.

Pascal có một suy tưởng, viết tóm tắt như thế này: “Con người, ai cũng có dĩ vãng, kỷ niệm là dĩ vãng của một cá nhân. Quốc gia nào cũng có dĩ vãng, lịch sử là một dĩ vãng của một dân tộc! Cá nhân, ai cũng yêu kỷ niệm của mình thì dân tộc nào cũng phải yêu lịch sử của họ.”

Tôi là một công dân Việt Nam, dù dĩ vãng dân tộc tôi thế nào, tôi vẫn yêu mến lịch sử dân tộc tôi. Dù những hình ảnh phụ nữ Việt Nam xưa bị lăng nhục như thế nào tôi vẫn yêu mến họ. Những người đàn bà yếu đuối kia là tổ tiên tôi, họ là mẹ là bà cố, bà sơ của người Việt chúng ta hiện nay, dưới bất cứ hoàn cảnh nào (kể cả khi lịch sử bị bẻ cong) chúng ta cũng cần phải yêu quý họ, phải không các bạn?

Tài liệu tham khảo:

Kiều Chinh, “Lý lịch bằng ảnh của một thuộc địa

Dân Hùng, “Để hiểu hơn về một Hà Nội xưa

© 2010 Trịnh Thanh Thủy

© 2010 talawas

Source: http://www.talawas.org/?p=16077

Posted in Talawas, Thời sự | 1 Comment »

Vô trách nhiệm trên mỏ dầu thì thật hãi hùng

Posted by gpsvn trên Tháng Hai 8, 2010

Tiến sĩ Nguyễn Phan Phúc – Tổng giám đốc Cty Liên doanh Điều hành chung Cửu Long:
“Vô trách nhiệm trên mỏ dầu thì thật hãi hùng”

Lao Động Cuối tuần số 6 Ngày 07/02/2010 Cập nhật: 7:50 AM, 07/02/2010

(LĐCT) – Cái tên Nguyễn Phan Phúc đã nổi tiếng trong ngành dầu khí hai chục năm qua. Ông học chuyên ngành khai thác, gắn bó với nghề mà mình được đào tạo từ khi ra trường ở Liên Xô cho đến nay.

TS Nguyễn Phan Phúc (giữa) trên giàn CPP, mỏ Sư tử vàng.

Ông trưởng thành từ một kỹ sư làm việc trên giàn khoan mỏ Bạch Hổ của Vietsovpetro, được đề bạt làm giàn trưởng, rồi  giám đốc Xí nghiệp khai thác của liên doanh này. Khi Tập đoàn Dầu khí VN liên doanh với các đối tác Canada, Mỹ,Hàn Quốc,  ông được tin cậy trao chức vụ Tổng giám đốc Cty LD Điều hành chung Cửu Long (Liên doanh với Mỹ, Hàn Quốc và Monaco).

Làm việc ở XNLD Vietsovpetro mấy chục năm, quen với hệ thống điều hành và công nghệ cũ, bước sang điều hành đơn vị liên doanh với Canada, Mỹ, Hàn Quốc  ông có gặp khó khăn hoặc ngỡ ngàng với cái mới?

– Nếu từng đến các giàn khoan trên mỏ Bạch Hổ của Vietsovpetro, đến các giàn STV CPP trên mỏ Sư tử vàng và tàu khai thác, lọc dầu Thái Bình VN trên mỏ Sư tử đen, chỉ bằng trực quan, anh có thể thấy được sự khác biệt rất xa giữa hai bên, từ công trình xây dựng các giàn khai thác đến tổ chức công việc.

Còn đi sâu vào công nghệ, thế hệ mới hiện nay hiện đại hơn các giàn khoan của Vietsovpetro được trang bị cách đây mấy chục năm, nên chất lượng cao hơn rất nhiều. Giàn STV CPP khai thác mỏ Sư tử vàng nhưng chỉ có 58 người, trong đó có 7 người nước ngoài, còn lại là cán bộ, kỹ sư VN. Giàn khởi động từ ngày 14.10.2008, đến nay (ngày 31.1.2010) tổng số giờ làm việc trên CPP là 355.000 giờ, không có sự cố về môi trường, an toàn tuyệt đối và khai thác rất hiệu quả.

Tàu Thái Bình cũng là một đột phá về công nghệ. Tàu có sức chứa 1 triệu thùng dầu thô, tương đương 164.000m3, khai thác được 45.000 thùng dầu mỗi ngày. Với một khối lượng công việc rất lớn trên Sư tử đen như vậy, nhưng tàu Thái Bình chỉ có tổng cộng 75 người. Sự thay đổi về công nghệ, quy trình làm việc, công nghệ sẽ tạo ra hiệu quả rất lớn.

Một ví dụ điển hình là chỉ với 330 cán bộ, nhân viên, năm 2009 Cửu Long khai thác được hơn 5,3 triệu tấn dầu, vượt kế hoạch 400.000 tấn. Trong khi đó, XNLD Vietsovpetro khai thác 6,5 triệu tấn dầu với với đội ngũ  7.000 người.

Bản thân tôi không ngỡ ngàng khi quản lý hoạt  động sản xuất với những thay đổi công nghệ mới. Trong quá trình làm việc ở Vietsopetro, tôi nhận thức  được về sự phát triển của ngành dầu khí VN nên đã có sự chuẩn bị cho riêng mình. Tôi đã đi học các khoá đào tạo về quản lý chuyên ngành dầu khí theo hệ thống và tiêu chuẩn của Mỹ.

Thực ra trước đó tại Vietsovptro, cán bộ, kỹ sư cũng đã tiếp cận được với công nghệ cao, mọi người ai cũng có ý thức bổ sung kiến thức cho mình để phù hợp với yêu cầu công việc, tôi cũng có điều kiện để học tập thêm rất nhiều ở đơn vị cũ.

Tỉ lệ cán bộ, kỹ sư VN khá cao trong đơn vị và phần lớn là rất trẻ. Ông có tự tin vào năng lực của đội ngũ này khi giao công việc đòi hỏi trình độ chuyên môn rất cao?

– Tôi có sự tin cậy thực sự với anh em. Các bạn đều rất trẻ, gần 100% tốt nghiệp đại học chính quy và sau đại học, có trình độ chuyên môn và ngoại ngữ tốt. Không biết tiếng Anh thì không thể làm việc trong môi trường này được. Các bạn  được đào tạo tốt, qua quá trình tuyển dụng đã chọn lọc ra được những người có năng lực.

Quá trình làm việc cũng là những cơ hội tự nâng mình lên. Các bạn đều là những người thông minh và chịu khó học hỏi nên tiếp cận rất nhanh với công nghệ mới. Một điều rất đáng quý khác là các bạn rất có trách nhiệm với công việc. Vô trách nhiệm là điều rất đáng sợ, và vô trách nhiệm trên mỏ dầu thì thật hãi hùng.

Nhiều chuyên gia cho rằng phần lớn sinh viên VN ra trường chưa làm được việc ngay mà doanh nghiệp phải đào tạo lại, ông có nhận xét gì về đánh giá này?

– Đó là một thực tế, nếu chỉ làm những công việc thông thường thì sinh viên VN có thể đáp ứng, nhưng với những yêu cầu cao hơn thì chưa được. Ngay tại Cty Cửu Long, các bạn là những kỹ sư đã có kinh nghiệm làm việc từ nhiều nơi khác. Do đặc thù của ngành, chúng tôi chỉ tuyển  những người làm việc được, không thể cho phép ai thử việc trên mỏ dầu, bởi vì mọi sai sót sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường.

Chúng tôi đặt an toàn là tiêu chuẩn cao nhất trước khi nói đến các mục đích khác. Muốn đạt được điều đó thì trước hết phải có những con người làm việc có chuyên môn kỹ thuật cao và có tinh thần trách nhiệm cao.

Ông có thể chia sẻ điều mà ông  trăn trở nhất trong suốt mấy chục năm gắn bó với ngành dầu khí?

– VN có một vùng biển rộng lớn với nhiều tài nguyên, trong đó dầu khí là nguồn tài nguyên mang lại lợi ích kinh tế rất lớn. Chúng ta đã liên doanh với Nga để khai thác dầu khí trên mỏ Bạch Hổ ở Vũng Tàu, qua đó xây dựng được một đội ngũ cán bộ cốt cán cho ngành. Tuy nhiên, sự phát triển của ngành dầu khí không chỉ dừng lại ở đó, mà phải liên doanh với nhiều đối tác, khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên để phục vụ phát triển kinh tế đất nước.

Và khi những yêu cầu của phát triển được đặt ra thì chúng ta mới nhận ra mình đang bị khủng hoảng nhân sự trầm trọng. Không có người làm được việc thì mình phải đi thuê, tốn kém rất nhiều. Chi phí cho một chuyên gia nước ngoài trung bình từ 40.000 – 50.000USD/tháng thì thử hỏi có xót tiền và sốt ruột không, chẳng lẽ chúng ta cứ làm để trả lương cho người nước ngoài ăn? Mất tiền thuê người là một chuyện, chuyện quan trọng khác là mất sự chủ động.

Chúng ta phụ thuộc quá nhiều vào lực lượng chuyên gia vì không có người giỏi nên nhiều khi phải “ngậm bồ hòn làm ngọt” với họ. Nhiều chuyên gia nước ngoài đòi hỏi nhiều thứ từ chế độ lương bổng đến các chính sách phục vụ khác, nhưng nếu mình không đồng ý thì họ bỏ đi.

Cán bộ của chúng ta hiện nay có thể chủ động được một số bộ phận, một vài công việc nhưng vẫn còn thiếu nhiều. Đặc biệt là quá thiếu đội ngũ chuyên gia làm dự án. Nói thẳng thắn rằng,  ngành dầu khí có một điều rất đáng lo, đó là chúng ta đang thiếu một đội ngũ cán bộ, kỹ sư có trình độ cao để đáp ứng đòi hỏi của thời cuộc.

Điều này không chỉ xảy ra đối với ngành dầu khí mà với nhiều ngành kinh tế khác, nhưng theo ông thì phải giải quyết bài toán này như thế nào?

– Không có cách nào khác ngoài chính sách đầu tư cho đào tạo con người. Thử làm một phép tính đơn giản sẽ thấy rõ vấn đề. Một tháng lương cho chuyên gia là 50.000USD thì đủ để chi phí cho một sinh viên VN đi du học một năm. Một năm lương của chuyên gia là 600.000USD đủ để cho ba sinh viên đi du học trong bốn năm.

Chúng ta đã không làm điều này từ lâu để bây giờ rơi vào khủng hoảng nhân sự, phải mất số tiền quá lớn để thuê chuyên gia và bị phụ thuộc. Nhưng muộn còn hơn không, chúng ta phải đầu tư ngay từ bây giờ. Ơ tất cả các cuộc họp của ngành, tôi đều có ý kiến về vấn đề này.

Nhưng đầu tư cũng phải đúng cách, nếu không thì tốn tiền mà không hiệu quả. Từ trước đến nay có nhiều chương trình gửi người đi du học bị lợi dụng, người giỏi thì bị loại, người kém thì được chọn, đây cũng là một bài toán phải không thưa ông?

– Theo tôi, nếu chúng ta tuyển chọn khách quan, vì mục đích chung thì rất đơn giản. Ở các cuộc thi học sinh giỏi các cấp từ tỉnh, thành, cấp quốc gia, thậm chí là các cuộc thi quốc tế đã cho sẵn danh sách những học sinh xuất sắc. Các kỳ thi đại học có những em đỗ thủ khoa với số điểm tuyệt đối.

Đó là những nhân tố, những tài năng xuất lộ. Chúng ta cứ cấp học bổng cho các em đó đi du học, tuỳ theo ngành nghề đang cần và phù hợp với khả năng, sở thích của các em để phân bổ chỉ tiêu. Nếu hằng năm tất cả các ngành đều tổ chức được vài trăm suất học bổng như vậy thì VN sẽ có một đội ngũ cán bộ, kỹ sư, chuyên gia hùng hậu trong tương lai.

Xin cảm ơn ông.

Tiến sĩ Nguyễn Phan Phúc sinh năm 1958.

Năm 1981, tốt nghiệp kỹ sư khai thác dầu khí tại Trường Dầu Hoá  Bacu – Liên Xô. Năm 1999, tốt nghiệp tiến sĩ tại Học viện Dầu khí UFA Liên bang Nga. Năm 2005, tốt nghiệp MBA Học viện Công nghệ Châu AÁ tại Thái Lan, chương trình do Mỹ tài trợ.

Từ năm 1986 – 2006: Công tác tại  XNLD Vietsovpetro. Từ năm 2006 – 2/2009:  Tổng giám đốc Cty LD Điều hành chung Trường Sơn (Liên doanh với Canada và Malaysia).

Hiện nay là Tổng giám đốc Cty LD Điều hành chung Cửu Long (Liên doanh với Mỹ, Hàn Quốc và Monaco).

Posted in Uncategorized | Leave a Comment »

Năng lượng xanh liệu có rẻ?

Posted by gpsvn trên Tháng Mười Hai 27, 2009

Trang BauxitVietnam là một trang phản biện rất hay, tuy nhiên thỉnh thoảng cũng có bài dở. Mà cái lạ là các bài dở đều do các “trí thức hải ngoại” viết, ví dụ như chuỗi bài về cái van Dung Quất.

Mới đây, nhân đọc bài viết Năng lượng xanh tại châu Âu có thể là bài học cho Việt Nam? của tác giả Nguyễn Quốc Việt được trang Bauxite Việt Nam giới thiệu là một khoa học gia hiện cư trú tại Bỉ, em lại thấy sao dở ẹc. Ví dụ, tác giả viết

Người ta tính toán nếu xây dựng 150 cối điện chạy bằng sức gió ( Mollenelectric) hay tổ hợp gồm 3500 tấm Pine mặt trời thì sẽ được công suất bằng một nhà máy điện nguyên tử cỡ bậc trung hiện nay. Mà giá thành rẻ hơn rất nhiều.

Thứ nhất, cái từ Mollenelectric hổng tồn tại, ai không tin vui lòng hỏi bác Google. Có lẽ khoa học gia này viết sai chính tả, hoặc là đây là từ mới, Google chưa kịp cập nhật.

Thứ hai, em chưa bao giờ nghe nói giá thành điện mặt trời mà lại “rẻ hơn rất nhiều”. Tác giả viết mà không thèm chứng minh hay dẫn nguồn gì cả. Hãng dầu Anh Quốc, cũng bỏ ra nhiều tiền nghiên cứu năng lượng mặt trời, đặt ra mục tiêu (aim) là giá điện mặt trời sẽ tương đương với giá điện từ các nguồn khác vào năm 2015. Để đạt được điều này, đòi hỏi phải có nhiều tiến bộ trong công nghệ năng lượng mặt trời để giảm giá thành. Hổng cần phải là chuyên gia uyên bác gì, nhìn vào biểu đồ ai cũng có thể thấy giá điện mặt trời đang đắt hơn giá điện sản xuất từ các nguồn khác. Nếu thật sự giá năng lượng mặt trời mà rẻ, việc gì chính phủ các nước phải khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này cả. Bởi vì nếu nó rẻ, thì sẽ có lời; một khi có lời, thì các nhà tư bản cạnh tranh nhau mà làm, chính phủ còn được dịp thu thêm thuế. Tác giả là người sống ở Bỉ, hẳn cũng biết rằng chỉ trong những lĩnh vực có lợi cho quốc kế dân sinh mà lợi nhuận thấp, thì chính phủ mới bỏ tiền đóng thuế của dân ra để khuyến khích. Nếu chính phủ nào nổi hứng bỏ tiền ra cho các ngành công nghiệp sinh lợi, hái ra tiền thì có lẽ dân Bỉ sẽ biểu tình phản đối ngay lập tức vì cái tội bỏ tiền đóng thuế của dân vào túi các đại gia công nghiệp.

Thứ ba, là khoa học gia tại một nước nói tiếng Pháp, sao ông Việt lại có thể viết sai chính tả một từ rất thông dụng. Ông lặp đi lặp lại nhiều lần cụm từ “Pine mặt trời”. Xin thưa với ông, trong tiếng Việt chỉ có từ pin, từ này lại có nguồn gốc từ pile trong tiếng Pháp.

Ông lại viết

Tại Hà Lan, Chính phủ đã khuyến khích các nhà doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ này và được miễn thuế nên nay cả nước 60% dùng năng lượng này mà họ gọi là năng lượng xanh. Trong những năm tới đây họ sẽ mở rộng năng lượng điện pine mặt trời để lấp chỗ cho 40 % số luợng điện còn lại.

Theo như ông viết thì bên Hà Lan xài tới 60% năng lượng xanh, đáng nể thiệt, tuy nhiên ông lại không dẫn nguồn. Em xin trích cái bảng dưới đây, có nguồn từ trang Europe Energy Portal trong đó họ nói rằng Hà Lan đang phấn đấu trong 10 năm nữa, để năm 2020 đạt được có 14% hà. Ông nghĩ sao về cái số liệu này?

Ông còn nói họ định làm điện mặt trời để lấp 40% còn lại, lẽ nào ông cho rằng điện mặt trời hổng phải là năng lượng xanh? Hay là bên Hà Lan có định nghĩa khác?

Để chứng tỏ mình thật sự là một khoa học gia đang cư trú bên Bỉ, ông viết dòng này bên trên chữ ký.

Brusels, ngày 14 tháng 12 năm 2009

Em lại thắc mắc cái địa danh Brusels là ở chỗ mô, hay là ông định nói tới Brussels (FrenchBruxelles) mà chẳng may viết sai chính tả.

Posted in Khoa học Kỹ thuật | 5 Comments »

Chuyện Bàng Giải đại nhân

Posted by gpsvn trên Tháng Mười Hai 7, 2009

Chuyện chàng Vương Bột

Ngày xửa ngày xưa, ở bên xứ tàu, có một công tử họ Vương. Nghe thiên hạ đồn rằng Vương công tử mặt hoa da phấn, tính tình hiền lành, hiền như bột nên được gọi là Vương Bột. Lại nghe nói công tử Bột nổi danh hay chữ, chuyên làm thơ phú ca tụng mỹ nhân hay phong cảnh hữu tình. Ngày xưa, chưa có facebook nên người ta mới phải làm thế.

Công tử Bột muốn đi tới tỉnh Giang Tây, nơi có nhiều nhà cao cửa rộng, đặc biệt là cái lầu Đằng Vương cao đẹp nhất thời bấy giờ vừa mới xây xong. Trong dịp khánh thành, chắc chắn là sẽ có rất nhiều tài tử giai nhân đến dự. Mới nghĩ tới đó, công tử Bột đã thèm chảy nước miếng. Ngoài ra, trong lễ khánh thành còn có chương trình thi làm thơ viết phú, bình văn, rất chi là hoành tráng.

Công tử Bột nhà ta rất muốn đi để khoe tài thơ phú, nhưng đường sá xa xôi, dẫu có tiền thì cũng chưa chắc đi kịp. Công tử chim cú quá nên ngồi khóc. Khóc một hồi thì có ông Bụt hiện ra, Bụt thương tình bảo Bột làm một cái buồm thật lớn, Bụt sẽ thổi gió đưa đi. Đó là chuyện ngày xưa, bây giờ đi Mỹ vấn đề khó nhất là nhờ Bụt giúp cho cái visa, visa nhỏ như lòng bàn tay nhưng đưa đi xa và nhanh hơn cánh buồm gấp nhiều lần. Cũng vì cái sự tích công tử Bột may mắn được Bụt nổi gió đưa đi thăm lầu Đằng Vương, mà thành ngữ “thuận buồm xuôi gió” mới ra đời. 

Sách vở ngày xưa thất truyền nên không rõ công tử Bột có bị say sóng hay không, nhưng theo em đoán chắc cũng te tua như em đi chuyến Tuy Phong vừa rồi.

Vừa lên tới bờ, công tử Bột ngửa mặt lên trời kêu lớn “Sống rồi” ba lần. Sau đó, Vương Bột nhà ta hăng hái đến Đằng Vương Các xin tham gia làm thơ, viết phú. Bàng Giải đô đốc thấy công tử còn con nít nên tỏ ý coi thường, nhưng vẫn miễn cưỡng cấp giấy bút cho công tử và ngầm cho người theo dõi. Đó là trong sách vở chép như vậy, chứ theo suy đoán của em thì Vương công tử tuy tên là Bột, hình trong giấy báo thi thì trắng bóc, nhưng mặt mày da dẻ đen thui, loang lỗ, mới nhìn cứ tưởng là ISIS, ai mà chẳng nghi.

Vương công tử vô phòng thi, viết được câu nào là có người báo về ngay cho Bàng Giải đô đốc câu đó, thì em cũng theo sách vở mà thuật lại thôi chứ ngày xưa làm gì có điện thoại di động, với facebook hay zalo mà làm được như thế, chẳng lẽ lại chạy tới chạy lui như thoi đưa?

Mới được mấy câu đầu, Bàng Giải đã ngạc nhiên vì lời lẽ già dặn. Đến hai câu dưới đây thì ông vô cùng khâm phục.

Lạc hà dữ cô vụ tề phi,
Thu thủy cộng trường thiên nhất sắc

Nghĩa là

Ráng chiều với cò lẻ cùng bay,
Nước thu cùng trời dài một sắc

Bài của họ Vương đặc sắc hơn tất cả. Từ đó, danh càng vang dậy khắp nơi. Bài phú Đằng Vương Các được nhiều chép về ngâm nga đọc. Đại loại cũng như bây giờ đem ảnh bốt lên các diễn đàn để kiếm thanks với nominations vậy đó.

Ngày xưa là như vậy, người ta hay coi thường những người trẻ tuổi, cho rằng hán chưa đủ rộng, nho chưa đủ thâm mà đã bày đặt múa bút chốn đông người. Còn bây giờ thời buổi đảo điên, nhiều người lớp trẻ lại hay đâm chọt những người lớn tuổi, cho rằng họ đã mắt mờ tay yếu chân run, ảnh ọt nhoè nhoẹt hết cả. Ngược lại, những người có tuổi lại cho lởp trẻ là chưa biết thưởng thức. Từ chuyện văn bài của công tử Bột, mới hay rằng tài không phân biệt tuổi, và chuyện mâu thuẫn trẻ già cũng đã có từ ngàn xưa.

Bài phú Đằng Vương Các rất dài, dùng nhiều điển tích khó nhớ. Vì thế để không bị chê là kém tài, không thưởng thức nổi và không thuộc nổi bài phú, các nho sĩ đã nghĩ ra một sáng kiến là chỉ cần nhớ 5 câu thôi là đã có thể hù thiên hạ được rồi.

Câu đầu tiên (có 2 vế đối nhau) mà Ducko đã nhắc tới là Lạc hà dữ cô vụ tề phi, thu thủy cộng trường thiên nhất sắc.

Bốn câu còn lại như sau

Nhàn vân đàm ảnh nhật du du,
Vật hoán tinh di kỷ độ thu.
Các trung đế tử kim hà tại ?
Hạm ngoại trường giang không tự lưu.

Nghĩa là

In đầm, mây vẩn vơ trôi.
Tang thương vật đổi, sao dời mấy thâu.
Đằng vương trong gác giờ đâu ?
Trường Giang nước vẫn chảy mau mé ngoài.

Các bác có để ý thấy cái thâm nho của chàng Vương Bột không, chàng vì giận đô đốc Bàng Giải mà đã đá giò lái vào bác Tinh Hoàn, đại ca của bạn Kua.

Nhân đây em xin đính chính là Bàng Giải theo tự điển Thiều Chửu có nghĩa là con cua, bác Hai không nên liên tưởng tới bạn Kua nhà mình. Con cua nó có 8 cẳng 2 càng, bạn Kua không nhiều cẳng đến thế.

Sau khi làm một cú PR hoành tráng ở Đằng Vương Các, công tử Bột nổi tiếng như cồn. Nhưng chờ mãi chẳng có ai xây thêm lầu nên công tử Bột bèn lều chõng đi thi rồi ra làm quan. Sử sách không thấy chép nhưng theo điều tra riêng của em thì trong thời gian làm quan, công tử Bột vướng vào một vụ xì căng đan ái tình, hậu quả là cha của công tử bị kỷ luật, điều đi làm quan ở xứ Giao Chỉ xa xôi và nguy hiểm vì các cuộc khởi nghĩa liên miên của dân Bách Việt.

Sau lần được Bụt giúp cho tí gió, công từ Bột cứ tưởng đi biển là ngon, bèn thuê tàu qua Giao Chỉ thăm cha. Lúc hợp đồng nghe đâu được hứa hẹn tàu to, buồm lớn; khi đến nơi thì được giao cho một chiếc tàu đánh cá bé xíu. Trên đường đi qua Việt Nam, vì không biết tránh các luồng tàu lớn nên chiếc ghe đánh cá của Vương công tử đã bị tàu lạ đâm phải. Tàu lạ bỏ chạy luôn mà không dừng lại cứu người nên công tử Bột sau một hồi ngâm nước, thân xác rã rời, hồn lang thang trên bãi biển.

Vùng biển nơi Vương Bột bị chết chìm được đặt tên là biển Bột Hải (Bohai Sea)

Chuyện Bàng Giải Đại nhân

Lại nói về Bàng Giải đô đốc, ai cũng tưởng rằng ông ta có quan hệ huyết thống với Bàng Quang mong manh dễ vỡ. Thật ra mối quan hệ đó như thế nào thì em không biết. Từ điển Thiều Chửu giảng nghĩa rằng Bàng Giải trong tiếng Nôm là con cua.

Bàng Giải đô đốc là người chịu trách nhiệm xây cái Đằng Vương Các này, nhân dịp khánh thành, ông muốn khoe cái tài xây cất của mình, nhân tiện khoe luôn thằng con rể văn hay chữ tốt nên mới bất ngờ trước văn tài của công tử Bột. Nhân đây em xin chú thích luôn, những người nổi tiếng thường có nhiều tên, chỉ có những người cùng đinh mạt hạng mới chỉ có một tên, ví dụ như Chí Phèo. Vì thế có nhiều nguồn tài liệu nhắc tới đô đốc Diêm thì các bác cũng đừng lấy làm ngạc nhiên nhé. Bàng Quang đại nhân cũng là người nổi tiếng, vì thế cũng có nhiều tên, và cũng thường được nhắc tới một cách kính trọng là Tinh Hoàn đại nhân.

Sau cái chết của công tử Bột, đại nhân trở nên buồn bã khác thường. Phần vì hối hận vì ngày xưa đã coi thường công tử trong dịp khai trương Đằng Vương Các, cũng vì cái suy nghĩ “khôn đâu đến trẻ, khoẻ đâu đến già” mà ra cả. Phần nữa vì đại nhân dù là con nhà võ, làm đến chức đô đốc nhưng vẫn biết võ vẽ thưởng thức văn thơ nên cũng có con mắt liên tài. Đại nhân thầm nghĩ rằng công tử Bột dù trẻ mà đã khôn; rồi đại nhân cười một mình, cũng như mình đây, tuy già mà vẫn khỏe, lại dai sức nữa chứ. Từ khi công tử Bột trở nên nổi tiếng, đại nhân cũng đã nhận nhiều lời ong tiếng ve, dè bỉu cách xử sự của ông. Ai mà biết được cậu bé mới 14 tuổi, tên là Bột nhưng mặt đen thui loang lỗ như thế lại biết làm thơ. Tuy thế, ông cũng mừng là công tử không để bụng mà còn làm thân với ông nữa.

Thật ra mà nói, công tử Bột làm thân với ông cũng phải thôi. Ngoài cái chức đô đốc ra, ông còn có nhiều mối thâm tình với nhà Vua và hoàng tộc. Hơn nữa, ông còn mấy đứa con gái đẹp như tiên. Trong khi đó, công tử Bột dù văn hay chữ tốt nhưng sự nghiệp công danh vẫn chưa có gì, cần có thế lực để dựa dẫm trên đường quan lộ nhiều cạm bẫy. Đó là chưa kể công tử đã mấy lần nhìn theo con gái Bàng Giải đại nhân, tròng mắt như muốn rớt ra ngoài. Công tử còn đánh tiếng muốn xin Bàng Giải nhị tiểu thư ngồi làm mẫu cho công tử làm thơ. Mới biết rằng cái nghề làm người mẫu cũng đã có từ xa xưa vậy.

Chuyến đi định mệnh

Rồi một ngày nọ, Bàng Giải đại nhân quyết định lên đường đi Giao Chỉ thăm Vương Phúc Trĩ, là cha của công tử Bột, đang làm quan ở đó. Theo chính sử thì đại nhân đi thăm bạn cũ, như một cách tạ lỗi với công tử Bột, để lương tâm bớt cắn rứt. Nhưng theo dã sử thì thật ra đại nhân đi trốn sự kềm kẹp của Bàng Giải phu nhân.

Rút kinh nghiệm thương đau của công tử Bột, đại nhân chọn đường bộ. Sau nhiều tháng ròng rã, đoàn xe của đại nhân cũng đến được An Nam đô hộ phủ. Vậy mà bạn Kua cứ lo lắng là đi mãi mà không đến được Hà Nội.

Bàng Giải đại nhân được cha của công tử Bột là Vương Phúc Trĩ đón tiếp niềm nở, như đã quen biết lâu ngày dù hai bên chỉ “văn kỳ thanh bất kiến kỳ hình”, nghĩa là nghe tiếng nhau chứ chưa thật sự biết mặt nhau. Vương Phúc Trĩ tha hương đã lâu, lại buồn chuyện con chết trẻ, nên xem việc gặp Bàng Giải đại nhân như là ngộ cố tri vậy.

Họ Vương sang xứ An Nam lo về việc quân cơ, lại gặp đại nhân cũng là đương triều đô đốc, cả hai đều yêu thích văn chương nên chẳng bao lâu đã trở nên tương đắc. Ban ngày, họ đi thị sát thành lũy, đôn đốc quân lính tập luyện, đặc biệt là kiểm tra kho lương thảo. Ban đêm, họ uống rượu ngâm thơ, cuộc sống xa nhà nhưng cũng sung sướng. Sướng nhất là thoát khỏi sự kềm kẹp của Bàng Giải phu nhân, họ có thể đi làm về trễ bao nhiêu cũng được; thức xem hoa nở, thức chờ trăng lên khuya mấy cũng không sao.

Vào thời đó, nhà Đường đang đô hộ xứ An Nam. Dân Việt lúc đó bị bóc lột hết sức nặng nề. Hàng năm quan Kinh Lược Sứ phải có trách nhiệm cống nạp về tàu nhiều sản vật quý như ngà voi, đồi mồi, tơ lụa vv… Gánh nặng này các quan đô hộ đổ lên đầu dân xứ An Nam. Ngoài ra, còn sưu cao thuế nặng, vì thế các cuộc khởi nghĩa của dân Bách Việt nổi lên liên miên, Phúc Trĩ phải chống trả vô cùng vất vả.

Đã nhiều lần, quan quân nhà Đường bị vây hãm trong thành, phải trông cậy vào kho lương thực dự trữ, đôi khi phải giết cả chiến mã mà ăn cho đỡ đói. Rau quả là những thứ phải mua hàng ngày từ dân An Nam, vì thời đó chưa có tủ lạnh, nên khi bị vây hãm là coi như tèo. Những khi như thế, Phúc Trĩ không dám rời yên ngựa, mình luôn mang giáp trụ.

Hậu quả của nhiều năm chinh chiến, ăn uống kham khổ thiếu rau xanh, thường xuyên cưỡi ngựa là Phúc Trĩ bị bệnh, hình như là tâm bệnh vì không thấy ông ta tiết lộ cùng ai, nhưng cũng có thể là thân bệnh, vì thấy ông ta lên xuống ngựa rất khó khăn.

Thói thường, người ta lấy tên người nổi tiếng để đặt tên cho bệnh tật, vi trùng, vv… Ví dụ như sau khi Achilles bị cắt gân chân thì cái gân đó mang tên Achilles luôn. Vì thế, em cũng đoán tên của Vương huyện lệnh cũng được trưng dụng để đặt cho bệnh mà ông ta mắc phải. Đó chỉ là võ đoán của một kẻ hậu sinh mà thôi, chuyện này sử sách không có chép, các bác cũng nên dè dặt.

Vương huyện lệnh làm quan to, những khi thành bị vây thì chỉ ăn tinh bột và thịt mà thôi, chẳng có tí rau nào. Muốn có rau thì phải ra ngoài thành mà mua, đã bị vây rồi thì sao ra được. Trong kho lương thì có ngũ cốc, thịt khô, toàn là tinh bột với thịt, hỏi sao mà không bị trĩ.

Thành Tống Bình thất thủ

Quan đô hộ mới là Lưu Diên Hựu là người tham tàn. Hắn tăng thuế lên gấp đôi, đánh đập những người thiếu thuế. Lòng dân vô cùng oán hận vì sự cai trị hà khắc. Một hào trưởng người Việt là Lý Tự Tiên âm thầm chiêu tập binh mã chuẩn bị khởi nghĩa, nhưng chẳng may việc lớn bị bại lộ, Lưu Diên Hựu đem quân đàn áp, Lý Tự Tiên anh dũng hy sinh.

Một trong những tướng tài của Lý Tự Tiên là Đinh Kiên may mắn thoát được vòng vây, và tiếp tục lãnh đạo nghĩa quân. Đinh Kiên lập mưu nhử quân Lưu Diên Hựu ra khỏi thành rồi tấn công thọc sườn, chia đội hình địch quân ra làm hai. Một nửa chạy vào thành, nửa kia bị bao vây ngoài thành, hai nửa không liên lạc hay ứng cứu gì được cho nhau.

Vương huyện lệnh thất trận sợ mất mật, nhanh chân chạy tót vô thành, hô hào quân lính đóng cổng thành cố thủ, còn bản thân mình thì chạy trốn trong kho quân lương. Bàng Giải đại nhân cũng kinh hồn bạt vía, vứt mũ cánh chuồn, cởi áo ném đai, chui vào nơi chứa cỏ cho ngựa, ngồi run cầm cập.

Rồi những khi thành bị vây, Vương huyện lệnh mình không dám rời giáp trụ, mông không dám rời yên cương. Trong tình cảnh đó, các nhu cầu của cơ thể chắc chắn là phải nín nhịn rồi. Mình mang giáp trụ mà chui vào toa lét rất là khó khăn, ngồi trên lưng ngựa thì chắc chắn là mission impossible rồi. Mà mỗi lần thành bị vây có phải là ngày một ngày hai đâu, cả tháng trời ấy chứ. Nín nhịn như thế mà không bị trĩ thì có hoạ là thánh là thần chứ không phải là người.

Nghĩa quân, dù chỉ là những nông dân chân đất, chỉ được trang bị cuốc thuổng gậy gộc nhưng với lòng căm thù bọn giặc xâm lược, đã tràn lên tiêu diệt toàn bộ đám quân tàu chậm chân, bị bỏ rơi ngoài thành. Thanh toán xong bọn này, tướng Đinh Kiến cùng nghĩa quân thừa thắng xông lên, tiến công luôn An Nam đô hộ phủ, bên trong thành Tống Bình. Quân tàu dưới quyền Lưu Diên Hựu hoảng sợ vứt vũ khí chạy trốn. Tướng Đinh Kiến cùng nghĩa quân phá được thành và chém đầu Lưu Diên Hựu, rửa hờn cho chủ tướng Lý Tự Tiên cùng biết bao dân lành Bách Việt.

Trong kho lương thảo, Vương huyện lệnh thì trốn bên lương, chui đầu vào một bao bột mì như đà điểu giấu đầu dưới cát; Bàng Giải đại nhân thì núp bên thảo, phủ cỏ khô lên người nằm in thin thít, không động đậy tay chân.

Trong khi nằm dưới đống cỏ khô, Bàng Giải đại nhân sợ cóng cả chân lẫn càng, than thầm trong bụng, phen này là chết chắc, Bụt có hiện ra cũng không cứu được. Cứ tưởng qua An Nam là yên không ngờ tránh vỏ dưa lại gặp vỏ dừa, hic hic. Đại nhân chưa kịp thú nhận một nguyên do khác, khiến đại nhân phải lặn lội đường xa vạn dặm xuống phương Nam, đó là đại nhân sợ phải chịu nhục, phải chết dưới tay một người đàn bà. Xin các bác đừng nghi oan cho Bàng Giải phu nhân mà tội, bà này chỉ kềm kẹp ngắt nhéo chồng thôi, chứ trong bụng vẫn một mực thương chồng.

Người đàn bà khiến BGĐN phải bỏ của chạy lấy người chính là Võ Tắc Thiên đầy quyền lực, nổi tiếng mưu mô và tàn ác. Thái tử còn bị Võ hậu hành quyết, đại thần Thượng Quan Nghi còn bị chém bay đầu, huống gì một đô đốc như Bàng Giải.

Thôi thì trước sau gì cũng chết, chết dưới tay dân Việt thì vợ con còn được hưởng tiêu chuẩn liệt sĩ, chứ chết vì mưu mô Võ hậu thì nhà tan cửa nát, vợ con cũng bị liên lụy.

Từ khi Võ Tắc Thiên lên nắm quyền, Vương huyện lệnh cũng sợ teo râu. Nghe Võ hậu lập mưu giết Vương hoàng hậu, rồi tróc nã những kẻ liên quan, khá nhiều người họ Vương khác cũng đã bị liên lụy, Vương huyện lệnh nghĩ mình ở xa mặt trời chắc cũng không đến nỗi nào, không ngờ hôm nay phải giấu đầu vào bao bột trong kho lương, mồ hôi chảy ròng ròng như tắm.

Trong lịch sử chống quân tàu xâm lược, có lẽ đây là lần đầu tiên, quân dân Việt chiếm được thành Tống Bình, giết chết quan đô hộ. Tuy nhiên chiến công này lại tiếc thay không được nhắc tới trong các sách giáo khoa lịch sử. Thành Tống Bình sau này cũng là nơi chứng kiến các chiến thắng quyết định của Mai Thúc Loan (năm 714) và Phùng Hưng (năm 791). Chiến thắng của Đinh Kiến một phần cũng nhờ bà Võ hậu. Khi đó, bà Võ hậu đang mải mê tranh giành quyền lực nên việc phòng thủ ở An Nam cũng có phần lơi lỏng.

Sau khi làm chủ được thành Tống Bình, nghĩa quân lúc đầu chia nhau đi truy lùng quân tàu đang lẩn trốn, nhưng chẳng bao lâu lại chuyển sang truy lùng “chiến lợi phẩm”. Nằm trong kho lương, đầu ngập trong bột nhưng Vương huyện lệnh vẫn nghe tiếng chân thình thịch, tiếng la hét, ông biết rằng giờ phút cuối cùng của mình đang điểm. Bản năng giúp ông rút đầu ra khỏi bao bột, vùng chạy ra ngoài trời tối đen như mực, loang loáng ánh đuốc của nghĩa quân.

Bàng đại nhân vốn từ nhỏ thì học võ nghệ, lớn lên thì làm quan, chưa từng biết cày cuốc là gì, nay chui dưới đống cỏ khô, rơm khô nên bị nổi mề đay khắp mình, ngứa ngáy không thể tả. Chợt nghe nghĩa quân kéo tới, sợ họ châm cho mồi lửa thì thành con cua nướng rơm nên cũng vùng chạy ra ngoài. Ầm một cái, Bàng đại nhân tông phải một bóng ma trắng lốp, cả hai ngã xuống một cái hào và cùng bất tỉnh nhân sự.

Lối rẽ cuộc đời

Bàng Giải đại nhân từ từ hé mắt ra, thấy bên cạnh mình một bóng ma trắng lốp, toàn thân đau rát như vừa bị quỉ sứ dưới âm ty đánh bằng roi. Bàng Giải đại nhân đinh ninh đây đã là địa ngục rồi. Thực ra, bóng ma đó chính là Vương huyện lệnh, mồ hôi túa ra trong cơn sợ hãi đã khiến bột mì bám chặt vào râu, vào tóc, mặt mũi chân tay của ông. Cú va chạm trong đêm với Bàng Giải đại nhân khiến hai người rơi xuống chiến hào đêm qua cũng không chỉ để lại một ít bột mì dưới đáy hào. Cơn đau rát đó là do mề đay nổi đầy người Bàng Giải đại nhân (1), một cô thôn nữ đang đắp thuốc lên người ông.

Sáng nay, một số nghĩa quân đã tìm thấy hai người nằm bất tỉnh và tướng Đinh Kiến quyết định cho cáng họ về thuốc thang.

Bàng Giải đại nhân vốn là dân võ biền, tuy nhiên cũng biết chút đỉnh Nho, Y, Lý, Số. Trong sách Y có câu, “Nam bất ngoại trần bì. Nữ bất ly hương phụ”. Trước khi lên đường đi An Nam, Bàng Giải phu nhân có đeo lên cổ đại nhân một túi gấm, trong đó chứa toàn trần bì (vỏ quít khô, lâu năm) để tránh sơn lam chướng khí. Đại nhân không biết cái thứ thuốc xanh đen giã nhuyền từ lá và rễ cây kia là cái gì nên cũng hơi sợ. Hôm sau, đại nhân xin được giã nhuyễn túi trần bì đem theo để đắp lên người. Đám người Việt kia vốn không biết đại nhân là ai, tên gì bèn đặt luôn đại nhân cái tên lóng là Trần Bì.

Tin về thành Ung Châu bên đất tàu rằng thành Tống Bình với tường cao, hào sâu, cùng hơn bốn ngàn quân chính qui trấn giữ đã bị tiêu diệt hoàn toàn, Lưu Diên Hựu đã tử trận. Do đường xa cách trở, những tên lính tàu nào sống sót cũng đều bị bắt sống trên đường chạy trốn.

Tình cảnh Vương huyện lệnh cùng Bàng Giải đại nhân trở nên tiến thoai lưỡng nan. Bây giờ mà có trốn được về nước thì cũng phải án tử hình vì tội không giữ được thành, ít nhất thì cũng bị án tù mọt gông, vợ con còn bị liên luỵ, hết đường tiến thủ. Hơn nữa, đường xá xa xôi như thế, đi đâu cũng toàn là dân Bách Việt, có thoát đằng trời. Hơn nữa, cảm cái ơn cứu mạng của tướng Đinh Kiến, hai bại tướng tàu xin được cưu mang luôn, nhận nơi này làm quê hương. Họ có lẽ là những người tàu đầu tiên di cư qua nước ta.

Tướng Đinh Kiến mở lượng từ bi, khoan hồng cho hai bại tướng, và yêu cầu họ phải đổi tên làm người Việt. Bàng Giải đại nhân lấy luôn biệt hiệu Trần Bì làm tên, còn Vương huyện lệnh thì đang phân vân chưa biết chọn tên nào. Trần Bì (tức Bàng Giải đại nhân) liền bảo, ông họ Vương , hôm trước đầu ông dính đầy bột, trắng lốp là chữ bạch , chữ vương mà đội chữ bạch là chữ hoàng ; hơn nữa, hôm trước anh em ta nhờ ngã xuống cái hào mới được sống sót, cái hào cũng là chữ hoàng , như vậy ông lấy họ Hoàng 黃 là hợp lẽ nhất. Trong thơ ca có hoàng hạc, ngoài đời có Hoàng Trĩ, như vậy há chẳng hay sao.

Sáng trăng em tưởng tối trời
Em ngồi em để cái sự đời em ra
Sự đời bằng cái lá đa
Đen như mõm chó chém cha sự đời

Vương huyện lệnh bị Bàng Giải (tức Trần Bì) đặt cho cái tên mới là Hoàng Trĩ, cũng ấm ức, chim cú trong lòng, bèn tìm cách trả đũa. Sau khi định thần, Trĩ bèn nói với Bì rằng, cậu với tớ cùng gặp nhau ở thành Tống Bình, cùng chạy trốngặp nhau trong kho lương thảo, cùng lăn quay gặp nhaudưới hào, lại cùng gặp nhau lúc được cứu sống, như thế chẳng phải là cậu với tớ có duyên với chữ Phùng hay sao (chữ Hán  nghĩa là gặp). Hơn nữa, cậu làm đô đốc, thời trẻ từng nổi danh bằng hà bạo hổ (chữ Hán 馮河暴虎 nghĩa là lội sông bắt cọp), mà chữ bằng  khi dùng làm họ đọc là Phùng, vậy cậu nên lấy tên là Phùng Giải hay Phùng Bì mới hợp lẽ.

Bàng Giải nghe nhắc chuyện tay không bắt cọp lấy làm tự đắc, mà không hiểu hết thâm ý của Vương huyện lệnh. (2)

Đối với vua quan nhà Đường (thật ra là nhà Chu) thì Bàng Giải đại nhân và Vương huyện lệnh (gọi theo thói quen thế thôi chứ thật ra chức huyện lệnh làm gì còn) xem như đã là liệt sĩ, ít nhất cũng phải là MIA (missing in action). Cả hai sợ nhất là kẻ nào thối mồm báo cáo rằng thật ra họ đang là tù binh (POW – prisoner of war), hoặc tệ hơn thế, đã đào ngũ qua phía Bách Việt thì coi như tèo.

Có đọc sử sách mới biết hiện tượng Hoa kiều di cư sang nước ta, lấy vợ sinh con, đã xảy ra từ thủa xa xưa. Bây giờ nghe nói đang có hơn 35 ngàn công nhân Trung Quốc đang làm việc ở Việt Nam, thế nào cũng có chú nối gót tiền nhân.

Bàng Giải đại nhân và Vương huyện lệnh được chấp thuận nhập tịch sang An Nam, mừng hết lớn, họ được yêu cầu lấy tên theo dân Bách Việt. Vương Phúc Trĩ còn đang băn khoăn thì Bàng Giải mới bảo nhỏ rằng chú mày còn suy nghĩ gì nữa, không đổi thì coi như chết chắc. Đó là chưa kể mai mốt đây nhà Chu thế nào cũng đem quân qua xâm chiếm An Nam, thì coi như chuyện đầu hàng của ông sẽ bị lộ tẩy. Lúc đó án chém sẽ treo lơ lửng trên đầu, nhà tan của nát là cái chắc.

Là người biết việc quân cơ, lại hiểu rõ tham vọng và giả tâm của triều đinh; Bàng Giải biết rằng nhà Đường (thật ra là nhà Chu) sẽ cất quân trả thù và tướng Đinh Kiến sẽ không cầm cự được lâu. Chi bằng đoạn tuyệt với quá khứ, mai danh cải tính, cùng vợ mới cưới là cô thôn nữ đắp thuốc dạo nọ, xuôi sông Hồng rời xa thành Tống Bình, tìm nơi xây tổ ấm. Thuyền tình của họ cập vào làng Đông Lỗ, một nơi chuyên trồng dâu nuôi tằm, thanh niên trong làng quanh năm dưới bộc trên dâu

http://www.caravanvn.net/forum/showthread.php?t=3767&page=4

___________________________________

Chú thích của gps

1. Hình như chứng bịnh này trong tiếng Anh gọi là hay fever

2. Trong sách Luận Ngữ, Đức Khổng Tử dùng bốn chữ bạo hổ bằng hà để chỉ kẻ hữu dũng vô mưu!!!.

Posted in Chuyện cười | 6 Comments »

Kinh nghiệm sống ở Việt Nam

Posted by gpsvn trên Tháng Mười Một 3, 2009

 

 

Safety Induction_Page_1

Safety Induction_Page_2

Posted in Thời sự | 2 Comments »